(Башы өткөн сандарыбызда)

Жаныбектин кырсыкка учурап, ооруканага түшүп калгандыгын Жаннат эртеси күнү укту. “Абалы оор, алигиче эсине келе элек” дегенди эшитип, эсеңгиреп отуруп калды. Кудайга үнү жете “кагылайын Жараткан, Жаныбекти аман коё көр. Алтындай уябызды уратпа. Жок дегенде балдарымдын убалын ойлосоң боло?! Ата-энесиз булар кантет? Ким багат кичинекейлеримди?! Жаныбектин ордуна мени ал. Жашоого болгон кызыгуум менен үмүтүмдү сага эбак бергем, эптеп эле тирүү жүргөн алсыз денем менен араңдан соккон үмүтсүз жүрөгүмдү алып кет. Жаныбекке тийишпечи!” деп жалынып-жалбарып ыйлап жатты. Өзүнүн жаны кыйналып турганына карабастан, балдарын жетелеп, дарыгерлерге “сейилдеп келем” деген бойдон сүйрөлө жолдошунун жанына келди. Эки кабыргасы, оң буту сынып, булчуң эти жанчылган, моюну катуу созулуп, баш мээси чайкалган деген диагноз коюлуптур. Жаныбек ал кезде эсине жаңы эле келген болчу. Барып эле басып жыгылды.
– Кандайсың? Эмне болду?
Эриндери араң кыймылдап:
– Баары жакшы. Балдар кана?
– Балдар сыртта турушат. “Тынчын аласыңар” деп киргизбей коюшту.
– Кечээ канттиңер?
– Самат өзү келип калыптыр, Айжамалды Нурланга алдырттым.
– Тумарга “балдарды өзүм алам” деп коюп, иштер менен Алматыга кеткем, шашылып келатып минтип кырсыктап калдым.
– Аны унут, баары жайында. Өзүңдү жакшы карачы. Күчкө салып араң сүйлөп жатасың. Тынчыраак жат, мен сени кыйнабай кетейин.
– Сен өзүң да кыйналып турасың, ооруканага бар тезирээк.
Тумар менен Улан бул кырсыкты кечке жуук гана угушту. Ооруканага барып Жаныбектин ал-жайын сураган соң балдарды алып кетүү үчүн Жаннатка барышты. Улан менен Тумардын ээрчишип келгенин көргөндө Жаннаттын ансыз да араң турган ачуусу атырылып кетти. Экөөнү тең аяган жок. Айтчу сөзүн айтып алды. Кайда барышмак эле, өзү оорулуу болсо, ага каяша сөз кайтарышпастан балдарды жетелеген бойдон чыгып кетишти.
Тумар курбусунун балдарына өз баласындай эле кам көрө алды. Бирок Жаннаттын айткандарынын баарын орундата албайт эле. Эң башкысын эми аткаралмак эмес. Мунун айынан курбулардын арасы сууп кетти. Кээде гана телефон аркылуу ооздун учу менен ал-жай сурашып калганы болбосо, мурункудай жылуу мамиле кайдан.
Улан менен Тумар ансыз деле баары билген соң жашыруун никесин ачыкка чыгарып, үйлөнүү тоюн өткөзмөк болушту. Тумар алгач тартынып, “Жаннат кандай кабыл алат?” деген ойдо жүрсө, эми баарына кайыл, макулдугун берди. Бул ой-максаттары туурасында апасына айтканда “сен өзү туруксуз кандай немесиң?! Бирде тирүү турган курбуңду өлөт деп анын жолдошуна турмушка чыгам дейсиң, бирде анын иниси менен баш кошом дейсиң” деп бир тийип алды. Анан эне да, кайра “жүрөгүң менен жакшылап кеңеш. Жүрөгүң эмне десе ошону кыл, эми сен жаш кыз эмессиң. Турмуш куруу оңой иш эмес, ойлонуп туруп кадам ташта, балам. Кандай чечим чыгарсаң да, сенин бактылуу өмүр сүргөнүң мага жетиштүү. Бактылуу бол” деп батасын берген. Ошол күндөн бери эле жубайлар тымызын той тууралуу кеп салышат.
Жаныбек ооруканада бир ай чамасында жатып калды. Бул убакыт аралыгында Улан менен Тумар тойго болгон камдын үстүндө жүрүштү. Балдарынан ар түрдүү маалыматтарды угуп, Жаннат ооруканада жатып өзүнчө капа. Бир күнү ыйлайт, бир күнү күлөт, айтор, өзүн-өзү түшүнө албай, кээде “жинди болуп баратамбы...” деген ойго да келет. Ошондой ойлордун курчоосунда “мен бул тойго жол бербейм. Экөөнүн үйлөнбөй калышына себеп табам, карап тур. Тумар, мен сени бул бойдон калтырбайм” деп алчу болду акыркы күндөрү. Тумар болсо мурдагысындай эле Самат менен Айжамалга кам көрүп, алардын түйшүгү мойнунда. Ошондой күндөрдүн биринде Жаннат Тумардын келип кетүүсүн өтүндү. Негедир бул ирет курбусунун күндөгүдөн сылык-сыпаа сүйлөгөнүнө таң кала Тумар ооруканага жетип барды. Жаннат көп күттүрбөй эле сөз баштады:
– Жакында Улан экөөңөрдү үйлөнгөнү жүрөт деп угуп калдым.
– Ооба, ансыз да кечигип баратабыз, убакытты текке кетирбей баш кошуп, чогуу түтүн булатсак деген ниеттерибиз бар.
– Аныңар го жакшы экен. Бирок...
– Эмне бирок? Жаннат, сен өлөм деп куру бекер жан дүйнөңдү жанчый бербечи. Баары жакшы болот. Сен айыкканча балдардын энеси болуп турууга даярмын. Аларды эч кимдин алдында кор кылбайм. Айыккан соң өз үй-бүлөңөр менен күн кече бересиңер.
– Ал жагын түшүндүм. Айтканыма көнбөдүң. Аныңа да макулмун. Экөөбүз курбу болгон соң таарынычтардын баарын унуталы деп чечтим. Ошентсе да сенин Уланга турмушка чыкпай эле койгонуң оң го деп айткым келип турат.
– Эмнеге?
– Айтпай койсом чыккынчылык кылып, курбумду саткан болом. Мурда экөөң жаңы таанышкан кезде жылдызыңар келишпей жаткандыгын угуп, сага Уланды мактаган элем. Балким, сенде сезимдердин пайда болушуна менин да тиешем бардыр. Бирок ал ишиме өкүнөм. Сени Жаныбекке турмушка чыкса деген оюмдан улам эмес, болгону, Улан тууралуу толук биле элексиң. Сага анын жалаң гана жакшы сапаттарын айткам, анын артында эмне жатканын билбейсиң. Билгениңде ага турмушка чыкмак эмессиң.
– Эгерде мен биле турган сөз болсо, Улан өзү деле айтмак. Эгер мага айтпаса, анда ал нерсени менин билбей деле койгонум оң. Чынында, Улан тууралуу терс ой-пикирлерди уккум келбейт.
– Аның ырас дечи. Эми сүйүүгө айла жок. Ошентсе да угуп тур. Уландын баңгизат менен иштээрин, бир күнү болбосо бир күнү камалып кетиши мүмкүн экендигин билесиңби?
– Эм-нее?!
– Ооба. Ал бир ирет баңгизат менен кармалып, Жаныбектер акча берип жатып араң кутултушкан. Анан да Орусияда иштеп жүргөндө бир баланы бычактап салганы бар.
Бул сөздөрдү уккандан кийин Тумар курбусунун айтып жаткан кебин тактап, толугу менен уккан жок. Турду да, чыгып кетти. Жаннаттын “коё тур, дагы айтар сөзүм бар” дегенин укпады. Тезинен Уландын өзүнө жетип, бул кептин чын-төгүнүн аныктагысы келип турду.
Бирок, тилекке каршы, Уланга телефон чалганында ал эки күнгө чейин үйгө келбесин, иштери менен алыс жакка кетип баратканын билдирди. Уландын мындай сөзүнөн кийин Тумар курбусунун айткандарына ынанып бараткандай болду. Ичинен “кеч болуп кете электе Улан менен болгон мамилени токтотуу керектир?” деген ойго курчалды.

(Уландысы кийинки сандарыбызда)

Айнура Болот кызы