Ырчылардын бири эл эсинде стили менен, экинчиси үнү, үчүнчүсү ырларынын мазмуну, дагы бирөө башка өзгөчөлүгү менен калат эмеспи. Бек Борбиев көп жыл мурун аккордеону менен жаркыраса, кийин эстрададагы «карапайым» ырлары менен жашап келет. Акыркы жылдары интрига жаратуучу ырларынын саны көбөйдү.

– Бек байке, жаңы эле гастролдон келдиңиз окшойт...
– Көптөн бери эл кыдыра элек экенмин. Баткенден башталган гастролум Токтогулдан бүттү. Ырчы инилерим Алтынбек Алымов, Нурлан Алдаяров, Өктөм Сапар уулу менен чогуу болдум. Концерт коюп, эл менен амандашып, анан, албетте, туулган жердин абасын жутуп, эс алып келдим.

– Эс алганы Ысык-Көлгө барам деп жатасыз, үй-бүлөңүз мененби?
– Казак достор келген, ошолор менен эс алам. Үй-бүлөм менен кийинчерээк баралы деп пландап жатабыз.

– Көлгө түшкөндө келбетиңизден уялбайсызбы? Сурайын дегеним, формаңызга көңүл буруп, спорт менен машыгасызбы?
– Бүгүнкү күнгө чейин уялбай эле, ушул келбетим менен сууга түшүп келем. Убагында спорттун көп түрү менен машыккам. Азыр волейбол ойнойм. Жеткинчек кезде каратэ менен алектенгем. Оо, ал кезде каратэ мода эле, мен теңдүү балдардын оозунан спорттун бул түрү түшчү эмес. Бир билгеним, каратэде бутту бийик көтөрүп, «кия» деп тебиш керек. Кинодон көрүп туурайын десем, ал учурда көп деле берилчү эмес телевизордон. Каратист болом деп эки инимди көп кыйнагам. Аларга «бутуңарга бекем тургула» деп коюп, «кия» деп экөөнүн башынан бутумду бийик көтөрө берчүмүн. Ошентип тепкиленип жүрүп бир жолу керебеттин бутун да сындыргам.

– Балдарыңыз тууралуу айта кетсеңиз. Неберелүү болдуңуз, кандай экен?
– Эки уулум студент, улуу кызым турмушта. Жээн неберелүү болгом, бирге чыгып калды. Кичүү кызым 1-классты аяктады. Жээн неберелүү болгондуктанбы, азырынча чоң ата даамын жакшы сезе элекмин.

– «Барбайм дейм, кайра айланып сага барам.
Баргандан эч убакта тажабагам.
Сүйүүң бар, билем, ансыз жашай албайм, А бирок жубайлыкка жарабаган!» деген саптары бар ырыңыз жөн жерден жаралбаса керек?
– Бул саптар менин жашоомо таандык деп айтпайм. Бирок, албетте, мындай кырдаал менен бетме-бет келгендер толтура. Чыныгы турмуштан алынган. «Жубайлыкка жарабаган» деген саптар орой угулушу мүмкүн. Башынан өткөргөн адамдар аны сөзсүз түшүнөт. Бул ырга Баткенден келе жатып обон да жаратып койдум. Аранжировкасын жасатып, ырдаш эле калды.

– Мындай ырларды укканда Фарида жеңебиз кызганабы?
– Кызганат да. Телефонумду кээде карап калат, бирок менин буюмума башка бирөөнүн тийишин көп жактырбайм.

– Жубайыңыз ушуга чейин канча жолу таарынып төркүнүнө кетти?
– Фарида төркүнүнө таарынып бир да жолу кеткен эмес, Нарын алыс да, ха-ха. Кайнатасы келинине «урушуп кетсеңер эч убакта мага айтпастан төркүнүңө кетип калба» деп көп айтчу. Фарида эки-үч жолу кайнатасына арызданып телефон чалды окшойт. Атам келип, баарын жайгарып кеткен эле. Фариданын менден кетишине атам жол берген эмес. Атамдын да көзү өтүп кетти, эми ал азыр эч кимге арыздана албай калды.

– Фарида эже ушул убакка чейин эч жерде иштеген жок, бул жетиштүү акча тапканыңыздын белгисиби же кызганчааксызбы?
– Балдардан бошобой эле иштебей калды го, кесиби инженер-куруучу. Иштейм деген маселени көтөрдү, мен «баары жетиштүү го» деп иштетпей койгом.

– Акчаны сиз кармайсызбы же жубайыңызбы?
– Негизги акчаны Фарида кармайт.

– Балдарыңыз менен сырдашасызбы, качан келиндүү кылабыз дейт?
– Сырдашчу жерден сырдашам, кеңешимди берчү жерден кеңеш берем. Улуу балам Ханбото 2-курсту аяктады, 5-курста үйлөнөм деп жатат.

– Күйөө балаңыз менен ата-баладайсызбы?
– Ооба, ал дагы биздин үй-бүлөнүн бир мүчөсү да.

– Бажы кызматынан кеткениңизге өкүнүп калбайсызбы?
– Андай ой менде эч качан болбойт. Андан кийин «Кыргызпатенттен» деле кетпедимби. Жумуштан кеткенимдин олуттуу себеби деле жок. Мен ал кызматка «Республика» партиясынын атынан баргам. Алар оппозицияга кеткенде өзүм эле орун бошотуп бердим.

– Тасмада да өзүңүздү сынап көрдүңүз, көптөр сиздин актёрлук чеберчилигиңизге сын айтышууда. Андай сындар өзүңүзгө да айтылдыбы?
– Мен профессионал актёр эмесмин, жадакалса профессионал ырчы эмесмин. Андай сөз оозумдан да чыккан эмес. Ырдаганым да, кинодо ойногонум да өзүмө жакпайт. Өзүмдү экрандан чыдап көрө албайм. Сындар өзүмө деле көп айтылды. Чыгармачыл адам бардык жагынан эркин болуш керек. Ага «минтип койдуң, андай болбойт» деп орундуу да, орунсуз да сындарды айта беришсе чүнчүп кетет. Ар бир адамга жага албайсың да, туурабы? Аккордеон менен элге таанылып калгандан кийин «мен эми эстрадага өтөм» деп гезитке интервью берген элем, 1992-1993-жылдары. Ошондо «эстрадага өтпө эле өтпө, ал сеники эмес» деп кулагымдын кужурун алышкан. Жыйынтыгы начар болгон жок. Аз да болсо эстрадага өз салымымды кошуп келе жатам.

– Алматыда концерт бердиңиз эле, кандай өттү?
– Жакшы өттү. Залдын жарымы ошол жакта иштеп жүргөн кыргыз туугандар болду. Жарымын казак досторум толтурду. Чынында, казак туугандарда менин күйөрмандарым аз.

– Дайыма ырчы айымдар менен дуэт ырдап келесиз. Эл арасында «ошол кыз менен соо эмес» деген сөздөр айтылчу эле...
– Асел Турдалиева менен ырдап чыккандан бери эле ушундай сөздөр жашап келет. «Муну менен ырдасам ушинтип айтышат турбайбы» деп ырдабай койбойм. Эмнени туура деп билсем, ошондой кыла берем. Мындай сөздөргө таң калбайм жана маани бербейм.

– Жигиттерден турган «Арман» аттуу топ түзүп жаттыңыз эле. Аты угулбай калды акыркы учурда.
– Үй-бүлөлүк шарттарына байланыштуу тарап кетишти. Бири Орусияга, бири айылга кетти. Алмаз деген жигит жеке ырчы катары чыгып жүрөт. Студиямда иштегендерге «таланттуу жигиттер, кыздар болсо алгыла, чыгаргыла» деп жатам.

– Жаңы клибиңизге качан күбө болобуз?
– Баткенде жүргөндө клип тартуу планымда бар эле. Жетишпей калдык. Эми 15-июлдан 20сына чейин убактым бар. Бул аралыкка чейин тартсам тарттым, тартпасам артка жылып кетет. Анткени жыйырмаларында Орусияга гастролго кетебиз. «Өтүксүз өтүкчү» деген менмин да, клип тартуучу студиям деле бар. «Качан мага клип тарттырат?» деп 5-6 ырым кезекте турат. Булардын ичинен «Мен сага жагамынбы?» деген ырыма биринчи тартылат го.

– Казактардын «МузАРТ» тобу сиздин «Тамчы шүүдүрүм» деген ырыңызды ырдап жүрөт, кандай шартта ырдашат?
– Топтун түптөөчүсү Алтынбек Коразбаев жакын ага досум. Тойлордо катташып турам. Алар менден уруксат сурабай деле ырдай беришет. «Тамчы шүүдүрүмдүн» текстин эле өзгөртөбүз дешкен. Уксам, айткандарындай эле текстин өзгөртүп алышыптыр. «Менин ырымды казактар ырдап жүрүшөт» деп кызганбайм. Ырды бирөөлөр ырдасын, уксун деп чыгарат да. Кыргыз-казак илгертен жакын элбиз. Биздин жаштар деле кээде келип «ырларыңызды ырдайын дегем» деп сурап калышат. «Жагабы, ырдай бер» дейм. Болгону сөздөрүн менден тактап алышсын.

– Чубак Сатаев сиздин «Жолугалы, гүлүм» деген ырыңызды ырдаптыр, чогуу иштешип калдыңыздар беле?
– Чубак экөөбүз чогуу иштешкен деле жокпуз. Мени бир тууган инисиндей көрчү. Ырларымды жакшы көрчү. «Жолугалы, гүлүм» менен «тартынбай бери карап...» деген саптары бар эки ырымды аткарар эле. Концерттеринде дайыма ырдачу.

Сүйүн Кулматова
star@super.kg