Көз айнекке болгон муктаждык айрым учурда ыңгайсыздык туудурат. Сынып калат, бууланып кетет, жоголот дегендей. 1888-жылы Адольф Фикни аттуу окумуштуу бул маселеден арылууда линза мыкты чечим боло аларын айтып чыккан. Ал кезде линзалар айнектен болгондуктан, көздү өйкөп, ыңгайсыздык жараткан. 1960-жылы чехиялык Отто Вихтерле айнекти эмес, полимердин синтезин пайдаланып жумшак линзаны ойлоп тапкан.

ТҮРЛӨРҮ

• Оптикалык (каректин кемчиликтерин оңдоо менен көрүүнү жакшыртуучу)
• Түстүү (каректин түсүн өзгөртүү үчүн)

ТАНДОО
Кандай гана линза болбосун, аны тагынуунун астында сөзсүз офтальмологдун кароосунан өтүү керек. Ал сиздин көзүңүздүн абалын аныктап, линзага уруксат берет же тыюу салат.
Мөөнөт. Алгач канча убакыт тагына турганыңызды аныктап, мөөнөтүнө (1 күн, 2 апта, 1 ай, 3 ай, 6 ай, 1 жыл) карата тандоо керек. Канчалык тез алмаштырып турсаңыз, ошончолук көзүңүздү микробдордон сактайсыз.
Режим. Эми кандай режим сизге ылайык экенин аныктаңыз.

• Күндүзгү (түнкүсүн чечип коюу керек).
• Ийкемдүү (1-2 сутка чечпей тагынууга болот).
• Үзгүлтүксүз (1 ай чечпей тагынсаңыз болот).

Эгер узак жол жүрө турган болсоңуз же конокко барсаңыз, чечпей тагына турганын тандаңыз. Шартыңыз туура келбей калса кийип-чечип жаткан учурда гигиена сакталбай калышы ыктымал. Ал эми башка учурда күндүзү гана тагынып, түнкүсүн чечип уктоо сунушталат.
Нымдуулук. Адамдардын көзү жаштуу, же тескерисинче, кургак болуп айырмаланат. Ал дарыгердин жардамы менен аныкталат жана ага жараша линзанын нымдуулугун (>50%, 50%, <50% деп белгиленет) туура тандоо керектелет.
Кычкылтек. Кычкылтекти (абаны) өткөрүмдүүлүгү Dk/t деген белги менен белгиленет. Силикон-гидрогел линзалары абаны мыкты өткөрө алгандыгы үчүн учурда эң мыкты деп эсептелет. Ал Dk/t=150-170ке чейин болот.

КОЛДОНУУ

1. Линзаны тагынардын жана чечердин астында сөзсүз колуңузду самындап жууңуз.
2. Оң колдун сөөмөйүнө линзаны этият илип алыңыз да, ошол эле колдун аты жогу менен көздүн астын тартып ачыңыз.
3. Сол колуңуз менен көздүн үстүнкү сурмасын кармап туруп линзаны сөөмөй менен карекке жабыштырыңыз.
4. Чечип алыш үчүн сөөмөй менен линзаны каректен бир аз ылдый жылдырып алуу керек.
5. Андан соң этият чымчып алып чыгыңыз.
6. Чечкенден кийин атайын идишке оң линзаны оң, сол линзаны сол жагына адаштырбай салуу керек.
7. Идишке салынган линзалардын үстүнө атайын суюктук куюлат.
8. Линзалар атайын суюктуктун ичинде эң аз дегенде 4 саат чыланып туруусу абзел.

... БОЛБОЙТ!

• Түстүү линза менен унаа башкарууга
• Глаукома (көз оорусу) менен жабыркагандарга тагынганга
• Саунага, мончого, бассейнге түшүүгө
• Тагынганга чейин көздү боёгонго
• Линзаны же анын идишин кадимки суу менен жууганга

ЛИНЗА КӨЗГӨ ЗЫЯНБЫ?
Бишкек шаарындагы «Дин-Чин» оптика борборунун врач-офтальмологу САХАБАТ ЭРГЕШОВА:
– Эгер тазалыкты мыкты сактап, бардык шарттары туура аткарылса зыяны жок. Жашы 14-15ке чыккан соң линза тагынууга болот. Бирок көп жыл тынымсыз тагынып жүргөндөрдүн көрүүсү бузулуп кеткенин байкап келем. Андыктан линзаны сыртка чыкканда, кечеге барганда гана тагынууну сунуштайм. Башка маалда көз айнек кийгениңиз оң. Түстүү линзаларды колдонууга каршы эмесмин. Бирок гигиена сакталбаса же туура эмес тагынып алса, көздүн чел кабыгы жабыркайт. Коньюктивит, көрүүнүн начарлашы сыяктуу дарттарга кабылып калуу коркунучу бар.

БААСЫ
(Бишкек шаары)
Сапатына, мөөнөтүнө жана режимине карата баасы –
700-4000 сом

Салтанат Мукасова
kenesh@super.kg