Маектешимдин аткаруусундагы “Туулган жер” ыры убагында кандай хит болгону эсиңиздедир. Кийин сахнадан бир аз алыстап калганы да белгилүү. Ырчы акыркы учурда катарынан ырларды жаздырып, чыгармачылыкка киришти. Ага чейинки тыныгуусун “ата-энеме, балдарыма арнадым” дейт. Анда кеп учугун Темир өзү уласын.

– Темир, чыгармачылык тыныгуудан чыктың окшойт, жаңы клиптериңе күбө боло баштадык?
– Туура айтасыз, учурда чыгармачылыкка шымалана киришип турган чагым. “Гүлбаржаным” деген ырымдын клибин бүтүрүп, биринчи эле SUPER.KG порталына бердим.
– Буга чейин көпкө көрүнбөй кеттиң, эмне менен алектенип жүрдүң?
– Быйыл Ош шаарындагы үйүмө ремонт жасадым. Анын арты менен курулуш деген эмне экенин да түшүнүп калдым. Жакындарыма, балдарыма көңүл буруп, ата-энемдин ден соолугуна кам көрүп, ооруканага көрсөтүп дегендей.
– Балдарды энеси карайт деп түртө салбаган аталардан окшойсуң да?
– Мен чыгармачылык деп эт-бетимден кетип жүрө берип, балдарым каралбай калышын каалабайм. Чоңойгондо уулумдан же кызымдан “ата, рахмат, эч кимибиз ооруган жокпуз, жакшы чоңойттуңар” деген сөз уксам мен үчүн төш белги болот. Кызым Аман беште, уулум Ырыскелди төрттө.
– Үйдө кандайдыр бир маселе жаралса, жубайың менен кеңешесиңби же мен кожоюндукка саласыңбы?
– Жубайымдан мурун ата-энем менен кеңешем. Алардын турмуштук тажрыйбасы чоң, эмне кылса кандай жыйынтык чыгарын билишет.
– Сюита Соурбаева ОшТВ телеканалына директор болуп жумушка орношкондо сен дагы продюсер болуп кызматка келдиң эле. Ал киши кеткенде сен дагы кеттиң. Ошондон уламбы, экөөңөрдү жакын мамиледе деген кептер чыккан, өзүң эмне дейсиң?
– 2010-жылы Сюита эже “Темир, мен саясат жагын карап, музыка берүүлөрүн тейлегенге убактым болбой жатат. Кайсы убакта кандай ыр кетиши керек? Көрсөтүүлөрдүн сеткасын түзүүгө көмөктөш, кандай болгон күндө да музыкалык билимиң бар эмеспи” деди. Ошентип телеге аралашып, анан берүүлөрдү тартканды, монтаждаганды үйрөндүм да, оюн-зоок программалар бөлүмүнө продюсер болуп көтөрүлдүм. Андан сырткары “Эсте калган кайрыктар”, “Майрамдык маанай” деген автордук көрсөтүүлөрүм дагы чыгып жүрдү.
Аты кичине чыгып калган кишини ушак-айың ээрчибей койбойт турбайбы. Мырза менен иштешсең дагы, аял менен иштешсең дагы бирдеме ойлоп табышат экен. Эже менен устат-шакирт гана мамилем бар. Ал мага теленин ашканасын үйрөттү. Силер сурап жаткан кеп туурасында бир гезит жазып чыккан. Мен редакциянын кызматкерлери менен байланышып “бул эмне кылганыңар?” десем, “заказ” деп гана жооп беришкен. Ошол учурда директордун орду башкага керек болуп, Сюита эженин репутациясын бузганга аракет жасашкан. Болгон маселе ошондо. Андан башка сөз жок. Заказ экенин билгенден кийин алар менен соттошуунун деле кажети жок болчу.
– Сени ажырашып кетиптир деген да кеп чыккан. Элге тараган сөз жубайыңа да жетти беле?
– Мындай сөздөр жубайыма эч кандай таасир берген жок. Анткени ал турмушка чыгып жатканда эле кимге чыгып жатканын, мен жөнүндө ушак-айың боло берерин билген. Кимге кызык ушул сөздөрдү таркатуу, түшүнбөйм. Үй-бүлөм бул – менин жеке жашоом. Кимдир бирөөлөрдүн сөз кылышын каалабайм.
– Анда кайра чыгармачылыгыңа кайрылалы, кол тамга сураган күйөрмандарыңды, катуу дүңгүрөп турган чагыңды сагынасыңбы?
– Албетте, сагынам. Кээде көчөдөн, кафеден кыздар келип “билесизби, ошол концертте мындай болбоду беле?” деп айтып беришсе “аа, ошондой болду беле?" деп сүйүнүп, артта калган күндөр көз алдыма тартылат.
– Темир Назаров деген аттын элге таанылышына кимдердин салымы чоң?
– Эс тарта баштаганда эле атам мага "сот, укук, тартип багытындагы кесипти танда" деп айта берчү. Мен болсо күнүгө Жараткандан эл керегине жараган адам болоюн деп суранчумун.
“Туулган жер” деген ырым менен Ошко жаңыдан тааныла баштаганымда апам мени Рыспай Абдыкадыровдун күмбөзүнө ээрчитип барды. Куран окуп, ошондо да маданиятка салым кошкон, Рыспайдай тарыхта кала турган ырчы болсом экен деп тилек кылгам. Менин ырчы болушума биринчиден, Аллахым, экинчиден, ата-энем көмөкчү. Атам бир жолку айлыгын берип “балам, ыр жаздырып көр, окшошсо ажеп эмес” деп менин ой-тилегимди колдоп, ырчы болушума макулдугун берген.
– Борбордогу ырчылардын көбү той менен жан багышат, сен дагы Ошто болгон тойлорго барасыңбы?
– Азыр ырчыларды багып жаткан чын эле той. Биздин көчкө чейин ырчылар тойдон эмес, гастролдон акча таап келишкен. Чакыруу болсо тойлорго кээде барам.
Биздин мамлекет көп жактан артта калган. Казак, өзбек мамлекеттеринде чыгарылган дисктериң, ырларың патенттелип, канча бир пайызы ырчыга берилгендиктен тойго барбай деле жан бакса болот. Формаларына, ыр жаздырууга, клип тарттырууга, концерттерге баарына өздөрү чуркашат. Чет өлкөдө кандай? Алар эртең менен турса кофеси даяр, аны ичип алып машыгуу залына, бассейнге барышат. Кыскасы, өзүнө гана кам көрүшөт. Формага, клипке продюсери башын оорутат.
– Соңку жаздырган ырларыңдын баары тең эски ырлар экен, жаңы ырлар жаралбай жатабы?
– Бул адамдын эргүүсүнөн көз каранды окшойт. Качан эргүү келгенде жаңы ырлар өзүнөн-өзү жаралат. Кээде жакшы ырлар жаралбай жатканда мааниси жок, жеңил ырларды ырдагандан көрө, маңыздуу эски ырларды жаңылап чыгууну туура көрөм.
– Мындан 2-3 жыл мурун болсо керек, мурунку продюсериң Канат Култаев менен кайрадан иштешип баштадың эле...
– Кайрадан чогуу иштешели деген сунушту Канат байкеге мен айткам. Өзүм ыр жаздырып, клип тарттырайын, сиз болгону теле-радиодон кетишине жардам бериңиз дегем. Ал да макул болгон, андан аркысын Канат байкеден сурасаңар жакшы болот эле.
– Эми дайыма изденүүнүн үстүндө болосуңбу?
– Бир жолу Бек Борбиев “сахнаны таштадым” деп чыкты. Ичимден катуу бушайман болдум. Рыспай агабыздан кийинки эле ушул адам эмеспи, таштабаш керек эле дедим.
Сахнадан бир аз оолак жүрүп бир хит ыр чыгарды, аты эсимде жок. Тийип-качып деле жакшы ыр жаратса болот. Мен тынбай, эс албай чыгармачылык менен алектенем деп айта албайм, аны убакыт көрсөтөт.
– Рахмат маегиңе, ишиңди ийгиликтер коштосун.

Сүйүн Кулматова
star@super.kg