Өзүнө-өзү ишенүү, өзүн-өзү баалай билүү – ийгиликтүү адамдардын эң жөнөкөй куралы. Ал эми ушул куралды колдоно албагандар бардык нерсени өзүнөн жогору коюшат. Адам өз баасын көтөрүү үчүн эмне кылуусу керек? Сереп салып көрөлү.

ЖЕҢИШ ТОБОКЕЛЧИЛИКТИН АРТЫНДА
Оюндан жеңишке жетишүү үчүн, ал оюнду ойноп көрүш керек. Алдыга койгон максатка жетиш үчүн тобокелчилик жардамга келет. Муну менен сен коркпостон, өзүңө ишенүүнү үйрөнөсүң.

ЭЧ КИМГЕ АКТАНБА!
Эч качан актанба. Туура эмес кылган нерсеңдин ката экенин биринчи өзүң моюнуңа ал, анан башкаларга жөн гана түшүндүрүп кой. Кечке эле кайталап, кырдаалды түшүндүрөм деп чалына берүүнүн кажети жок.

ӨЗҮҢДҮ МАКТАГАНГА КӨН!
Кыргызда «өзүңдү өзүң сыйлабасаң, өңгө да сени сыйлабайт» деген учкул сөз бар. Баасын төмөн түшүрүп алган адам дайыма өзүнө «мен толуп кеттим», «боюм кыска», «бетимде кемчиликтер көп, мурдум бучук», «өтө эле арыктап кеттим, балким, кыздар көңүл бурбай жатканы ушундан болбосун?» деген сыяктуу жемелерди көп айтат. Мындай тескери баа адамды алдыга жылдыргандын ордуна артка тартары бышык. Андыктан өзүңдүн артыкчылыктарыңды көбүрөөк көргөнгө аракет кыл жана айта жүр. Ал сенин мактанчаактыгың эмес, өзүңдү баалай билгениң.

ЖЫЛМАЮУ – КҮЧТҮҮ КУРАЛ
Душманыңдын деңгээлине түшүп калбас үчүн абдан эффективдүү курал – бул жылмаюу. Ал канчалык сага ор казган сайын сен жөн гана жылмайып койсоң, кызаргыча ачууланып кетери бышык. Ар дайым жылмайып, көтөрүңкү маанайда жүргөнүң, негативдүү көз караштардан калканч болот. Анан калса жылмаюуга жылмаюу менен жооп берген адамдардан оң энергия алып, жан дүйнөң тазарарына кепилдик бар.

АЙЛАНАДАГЫЛАРДЫН КӨҢҮЛҮН АЛ
Мүмкүнчүлүгүңө жараша адамдарга жакшылык кылууга умтул. Эң жөнөкөй мисал, кары адамдардын баштыгын көтөрүшүп кой, коомдук транспортто орун бер, мырзалар айымдарды сыйлап жол берип койгон элпектик сага пайда алып келет. Алардын сага ыраазы боло жылмайып караганы, кары адамдардын батасы, айткан ыраазычылыктарынын баары сага канат болот, өзүңө ишеним тартуулайт. Бирок эсиңе тут, өзүн-өзү баалай билүү менен өзүн-өзү жарнамалоо эки башка нерсе.

«КАН СОРГУЧТАРДАН» АРЫЛ!
Айланаңдагы сенин «каныңды соргон» адамдардан арыл. Алар кимдер? Пайдасы жок достор. «Сен такыр мени менен кабарлашпай калдың», «Мен азыр жардамга муктаж болуп турам, сенин колдооң керек», «Кыйын болуп кеттиң да эми, сага жетиш кайдан?», «Көйгөйлөрүмдү кимге айтам билбейм? Балким, жардамга келерсиң?» дей бергендердин баары эле сага чыныгы достук менен жооп кайтаргандардан эмес. Аларды сен да кыйынчылыкта жардамга чакырып сынап, иргеп ал. Болбосо ар түрдүү негативдери менен сенин убактыңды, көп нервиңди алып, баркыңды түшүрүп коюшат.

ЖАЛКООЛУК МЕНЕН КҮРӨШ!
Жалкоо адамда өзүн-өзү баалоо эмес, өзүн ашыкча сүйүү мүнөзү басымдуу десек болот. Жалкоолук – бул алсыздыктын белгиси. Андыктан бул сапаттан арылууга болгон күчтү жумшоо зарыл.

ЖАШООГО БОЛГОН НААРАЗЫЧЫЛЫКТЫ АЗАЙТ
Айланада качан болсо наалып жүргөн адамдарды байкайсыңбы? Эгер сен да ошондой адамдардын арасында болсоң, тезинен жашоого болгон нааразычылыктарыңды азайт. Кылган ишиңдеги ийгиликсиз кырдаалдарды айланадагылар менен бөлүшүп, кайталап айта берсең, алар сени байкуш катары таанып калышат.

ЖАҢЫЛЫП КАЛУУ КОРКУНУЧТУУ ЭМЕС
Адам болгондон кийин ар бирибизде эле жаңылыштык болот. Сенин жаңылганың –жашоодо жаңы баракчаны ачканың деп эсептей бер. Адам алдындагы тамакты ооз тийип көрмөйүн даамын сезбейт. Ошондуктан жаңылып калам же туура эмес болуп калат деп күмөн санай бербей, алдыга кадам таштап, сага керектүү иштин башын баштай бер. Эгер жаңылып калсаң, ал нерсени кийин кайталабаганга үйрөнөсүң.

Гүлжан Асанкожоева
kenesh@super.kg