«Кыргыз чоролору» коомдук бирикмесинин "Кырк чоро" кошууну өткөн жылдын декабрь айында «Таатан» соода борборунун жанындагы караоке-барды текшерүүгө алышты. Аталган текшерүү тартылган видео интернет айдыңына таркатылып, ал жерде кыргыз кыздар кытайлык жарандарга интимдик кызмат көрсөтүшөрүн бирикменин мүчөлөрү айтып чыгышкан. Мындан улам "чоролорду" сындагандар да, колдогондор да чыкты.
Бул бирикменин максаты эмне? Алардын жасап жаткан иштери мыйзамдуубу? Жасаган иштери пайдалуубу же тескерисинче зыян алып келеби? Мына ушул сыяктуу суроолорго жооп издеп көрдүк.

«Кыргыз чоролорунун» "эрдиктери":

2013-жылдын май айында Чүй облусунун Гроздь айылындагы кытай жарандары иштеткен кыш заводун текшеришкен. Ошол эле жылдын июнь-август айларында Чүй облусундагы бир нече кыш чыгаруучу кытай жарандарынын заводдорун да текшерүүгө алышкан.
2014-жылдын февраль айында Кара-Балтадагы «Жунда» нефть кайра иштетип чыгаруу заводунун иштешине каршы акцияга катышышкан.
2014-жылдын март айында коомдук бирикменин мүчөлөрү Кемин районундагы кытайлык ТВЕА компаниясында иштеген кытай жарандарын текшеришкен;
2014-жылдын май айында «чоролор» Токмоктогу нефть кайра иштетип чыгаруучу заводду да текшерүүгө алышкан;
2014-жылдын декабрь айында «Таатан» соода борборунун жанындагы кытайлык жарандар эс алуучу караоке-клубга кирип барышкан;
2015-жылдын 23-январында «Кыргыз чоролору» «Люкс» жана «ХО» караоке-барына кирип, жашыруун сойкуканалар бар же жогун аныктоо үчүн текшерүү иштерин жүргүзүшкөн

Замирбек Көчөрбаев, «Кыргыз чоролору» бирикмесинин мүчөсү: «БИЗДИ ПАРТИЯСЫНА ЧАКЫРГАНДАР ДА БАР»
– Бирикме 2010-жылы 8-августта «Ала-Тоодон Алтайга Манас баскан жол менен» деген жүрүшкө барган жигиттер кайтып келгенден кийин түзүлгөн. Мыйзамсыздыкты жоюу, коррупция менен күрөшүү жана улуттун коопсуздугунун алдын алуу максатын коюп келебиз. Кыргызстандын аймагында чет өлкөлүк жарандардын мыйзамдуу жүрүшүн камсыздоо боюнча иш алып барып жатабыз (ред. Алар кандай негизде чет өлкөлүктөрдүн жүрүшүн текшерүүгө алып жатышканын тактап айтып бере алышпайт. Укук коргоо органдары менен түзүлгөн меморандумга таянышууда. Бирок бул документ текшерүү жүргүзүүгө укук бербейт). Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы миграция башкармалыгы, Баш прокуратура жана УКМК менен түзүлгөн меморандум бар. Анда «Кыргыз чоролору» мыйзам чегинде иш алып бара алат деп жазылып турат.
2014-жылы декабрда «Таатан» соода борборунун жанында жашаган тургундардан "мамлекеттик органдарга кайрылсак да ушу сойкукананы жаппай коюшту" деген кайрылуу түшкөн. Биз ал жакта мыйзамсыз иштеген чет элдик жарандар бар-жоктугун тактайлы дегенбиз. Иликтөөдө кытайлык гана жарандар кирип көңүл ачарын, аларды кээ бир мамлекеттик кызматкерлер калкалап жүргөндүгүн биле алдык.
Бизге кылмыш иши козголду деген маалыматтарга келсек, алар жалган. Биздин эч бир мүчөбүзгө иш козголгон жок.
Бүгүнкү күндө бизди партияларына чакыргандар да жок эмес. Бирок бирөөнүн акчасын албай, өзүбүз алга жылабыз деген ойлорубуз бар.

МЕМОРАНДУМ ТЕКШЕРҮҮ ЖҮРГҮЗҮҮГӨ УРУКСАТ БЕРБЕЙТ
Юстиция министрлигинин юридикалык жактарды каттоо башкармалыгынын башкы адиси Эмир Зулпуев: «Чынында эле "Кыргыз чоролору" коомдук бирикме катары Юстиция министрлигинен каттоодон өтүптүр. Башкача айтканда, коомдук бирикмеге тиешелүү документтерди берген соң каттоого алынган. Коомдук уюмдун иш-аракети уставына жараша болот. Мыйзам чегиндеги устав болсо ал каттоого алынат. Бирок коомдук бирикме мыйзам бузууларга барса аны тиешелүү мамлекеттик органдар көзөмөлгө алат»,- деп билдирди.
Ал эми Улуттук коопсуздук кызматынын басма сөз кызматы «Аталган бирикме менен коррупцияга каршы аракет көрүү боюнча меморандум бекитилген. Документ текшерүү жүргүзүүгө эч кандай уруксат бербейт. Андыктан "Кыргыз чоролору" уюмунун эс алуучу жайларды текшерүүгө алгандыгы ошол меморандумга ылайык келбейт жана УКМКга тиешеси жок",- деп билдирген.
Буга катар эле Башкы прокуратуранын басма сөз кызматынын өкүлү Санжар Абжалов: «Негизинен Баш прокуратура менен «Апрель байрагы» коомдук бирикмесинин ортосунда меморандум түзүлгөн. Ал эми «Апрель байрагы» бирикмесинин ичинде ар кандай 19 кыймыл, уюмдар анын ичинде «Кыргыз чоролору» коомдук бирикмеси бар экен. Ошондон улам меморандум бар деп жатышса керек. Бирок ал меморандумда аларга текшерүү укугу берилген эмес»,- деди. Ал эми Бишкек ШИИББнин басма сөз кызматынын кызматкери Олжобай Казабаев аталган коомдук бирикменин көңүл ачуучу жайларды мыйзамсыз текшерүү фактысына байланыштуу «өзүм билемдик,» жана «тоноо» беренелери боюнча иш козголгонун маалымдады.

Турсунбай Бакир уулу, Жогорку Кеңештин депутаты: «ЧЕТ ӨЛКӨЛҮКТӨРГӨ КЫРГЫЗСТАН ТАИЛАНД БОЛУП КӨРҮНБӨШҮ КЕРЕК»
– Аялын кызганбаган эркек бейишке кирбейт! Энесин, кызын коргой албаган эркек жигит эмес! Биз намыстуу, жеке абийирди болобу же улуттук абийирди болобу эң жогору койгон элбиз. Ошол үчүн улутун шерменде кылып жаткан эркеги болобу, аялы болобу аларга кайдигер болбоо керек. Эгерде кайдигер болсоң, анда сен маңкуртсуң! Чоролор маңкурт жана кайдигер эмес!
Экономикалык же саясий реформаларга караганда эң керектүү, эң татаал реформа – бул руханий чөйрөдөгү адеп-ахлактын чөйрөсү. Улутту сактоодо намыскөй жигит ар кандай ишке барышы мүмкүн.
Ооба, чоролордун иш-аракеттери мыйзамга туура келбестир, бирок бийликтин шалаакылыгы, укук коргоо органдарынын кош көңүлдүгү жана элибиздин ыйманы төмөндөгөнү аларды ушундай "санитардык" иштерге түртүүдө...
Мисалы, Бириккен Араб Эмиратына, Сауд Арабиясына, Иранга, Малайзияга жана башка мусулман өлкөлөргө чет өлкөлүктөр барышса алар сөзсүз ошол мамлекеттин мыйзамдарын сыйлайт жана жергиликтүү калктын үрп-адаттарын урматтайт. Чет өлкөлүктөр жүрсө таза жүрүшсүн. Кыргызстан алар үчүн экинчи Таиланд болуп көрүнүш керек эмес!

Эдил Байсалов, коомдук ишмер: «БУЛ ЭМНЕ ЖАПАЙЫ МАМЛЕКЕТПИ?!»
– Менимче, бул аша чапкандык. Бирөөнүн аймагына кирип барып тебелегени – өзүм билемдик. Алар өздөрү кандай гана асыл, тунук тилектерди ойлобосун Кыргызстандын өзүнүн мыйзамдары, атайын укук коргоо органдары бар. «Кыргыз чоролору» күчүн мамлекетке көрсөтсүн, пикет өткөрүшөбү, митинг кылышабы... Ал иштерге аябай тунук максатта барса да эртең дагы башка бир 20-30 адам үйлөрүбүзгө кирип келип текшере баштаса эмне кылабыз? Бардык түшүнгөн адамдар, мыйзамды сыйлагандар кооптуу иштер орун алып жатканын сезип жатышат. «Кыргыз чоролору» ошончо эле кыйын болсо ошондой жайларда отурган депутаттарды, генералдарды, прокурорлорду эмнеге кармашпайт?! Эмнеге күчүн чет элдиктерге көрсөтүшөт? Бул одоно көрүнүш. Эгер Кыргызстанда тартип орноп, бардыгы идеалдуу болуп туруп, анан чет өлкөлүктөр эле чардап жатса анда бир жөнү болмок. Каршы чыксаң тартип бузган кыйындарга, министр, депутаттарга каршы чык. Бардыгы мыйзам чегинде болушу керек. Канткен күндө да чет элдиктер биздин конок. Алар тартип бузса укук коргоо органдары чара көрсүн. Анан топтошуп алып коркута бергидей бул эмне, жапайы мамлекетпи?!

Мирлан Өмүралиев
koom@super.kg