Арабызда көп жыл жалгыздыктын кучагында жашап, үй-бүлөдө атанын да, эненин да милдетин бирдей аткарып келген айымдар бар. Айымдар үчүн жалгыз бой жашоо коркунучтуубу же жалгыз калса деле жашоосун татыктуу алып кете алышабы? Биз бул маселе тууралуу айрым атактуу айымдарга суроо узатып жооп алганга аракет кылдык.

Асел Турдалиева: «ЖОЛДОШУМ АЛСЫЗ БОЛУП КАЛДЫ ОКШОЙТ»
-Жолдошум менен ажырашканыма 16 жылдан ашыптыр. Жаштык-мастык кылдым дебейм, анткени күйөөм менен 1-2 жыл жашагандан кийин эле ажырашарыбызды билгем. «Аман-эсен кызымды төрөп алсам ажырашам» деп айтчумун, ошондой эле болду. Жакшы-жаман айтышкан жокпуз, кызы атасынын фамилиясын алып жүрөт, ага кызы менен көрүшүүгө чек койгон жокмун. Ажырашканыбызга ортобуздагы түшүнбөстүктөр, кызганыч да роль ойноп койду окшойт. Чыгармачылыкта жүргөн аялга чынында үй-бүлөнү сактоо кыйын. Мен үчүн чыгармачылык дайыма биринчи орунда, ал эми үй-бүлө кийинки орунда турчу. Өзүм аябай тартиби катуу үй-бүлөдө чоӊоюп, өскөм. Атам эрте каза болуп, апам балдарын жалгыз тарбиялады. Кичинемден тыӊ элем, мага өзүмдөн да күчтүү мырза керек эле. Жолдошум алсызыраак болуп калды окшойт. Жалгыздыктан эч качан корккон эмесмин. Эркек киши кылчу жумуштарыбыз деле жок, мал карабайм, кар күрөбөйм. Бүт шарты бар кабаттуу үйдө турам. Иштеген жумушум бар, жалгыз жашап көнүп калгам. Сөздүн ачыгын айтсам, азыр айымдардын эсебинен жашаган альфонс эркектер көбөйдү. Эркектер үчүн сүйүү экинчи орунда калып, кыздардын акчасы, байлыгы маанилүү болуп калды. Үйлөнөрдө кыздын иштеген жерин, ата-энесинин байлыгын сурагандарын укканда таӊ каласыӊ. Тескерисинче, мырзаларга караганда айымдар сүйүүгө туруктуураак, «духу» күчтүүрөөк. Айтар кеӊешим, колдон келишинче толук кандуу үй-бүлө болууга аракет жасаш керек. Бирок өмүрлүк жолдошуӊ баркыӊды билбей кол көтөрүп, кемсинтип, эсептешип жашаса, андан көрө жалгыз жашаган эле оӊ.

Шайыр Касымалиева: «МЕН ЖАЛГЫЗДЫКТЫ ЖЕӉДИМ»
-Кыргызстанда жалгыз бой жашаган айымдар көп эле. Биз эл көзүндө жүргөндүктөн жеке жашообуз алаканга салгандай көрүнүп калат. Өзүмдүн жеке мисалымда айтсам, аял киши күйөөсү жок жашаса бир жери кемип калат же күйөөсү бар аялдарга караганда кыйынчылыкты көп тартат дегенге кошулбайм. Кыйынчылык, жалгыздык ар бир адамдын башына келчү жазмыш. Бул тагдыр, эгер Жараткан сени түгөйү жок, жарты жан жашайсыӊ десе, демек, маӊдайга жазганын көрөсүӊ. Мисалы, өзүмдүн апам эрте жесир калып, бизди жалгыз багып чоӊойткон. Мен апамдан бекемдикке, кайраттуулукка үйрөндүм, турмушка быштым. Өзүм деле кызымды жалгыз тарбиялап, эрезеге жеткирдим. Азыр неберелерим менен алышып, сепкен эгинимдин түшүмүн жеп жатам. Менде деле жаш кезде ыйлап-сыктап, кыйналган күндөрүм болду. Өзүӊдү «эмнеге ушундаймын?» деп жемелей бергенден пайда чыкпаса, өмүр бою эле түбү жок кайгыга түшүп жүрө бермек белем. Мен жалгыздыкты жеӊдим, башты бийик көтөрүп келечекке кол сундум. Көрсө турмуш бизди күчтүү кылат экен. Миӊ алсыз, баёо болсоӊ да күчтүү болгонго аргасыз болот экенсиӊ. Кыргыз аялдарынын башынан кандай гана оор турмуш өткөн жок, ошонун баарына чыдап келген айымдарга алкыш!

Гүлшайыр Садыбакасова: «АЯЛ КАНЧАЛЫК КҮЧТҮҮ БОЛБОСУН ТҮГӨЙҮ МЕНЕН БОЛУШУ КЕРЕК»
-Мен негизи аялдардын баары алсыз, эркектердин баары кыйын деген ойго кошулбайм. Аялдардын да кыйыны болот. Табиятымдан «эмнеге жалгызмын, эмнеге тагдырым ушундай?» деп мүӊкүрөгөн аял эмесмин, жаштайымдан эрким күчтүү эле. Жалгыз бой жашаганыма 15 жылдай болуп калды. Бул жылдардагы кыйынчылыктарды, үй-бүлө, чыгармачылыктагы муктаждыктарды өзүм эле чечип келе жатам. Турмушка чыгуу оюмда деле болбоптур, бирок «чогуу бүлө куралы, жубайым бол» деген сунуштар көп эле болду, аны жашырбайм. Эми 60ка чыкканда мени ким алмак эле (күлүп)?! Карап көрсөм эли-жерине кызмат кылган көпчүлүк айымдар жалгыз калышат экен. Андыктан бул кокустук эмес, мыйзам ченемдүү эле көрүнүш. Мен деле жолдошум менен «Кыз-Бурактын» айынан ажырашкам. Чыгармачылыкты жыйыштыр десе болбой тирешип алгам. Куулук-шумдугу жок жаш кезде күйөөмдү эптеп алдап, үй-бүлөнү сактап калууну деле билбептирмин. Бирок өткөн өмүрүмө кейибейм. Аялдан аял тандап саякатчы бакадай болгон эркектерден Кудай сактасын. Жалгыздыгым мага тойлордо баары түгөйлөрү менен, а мен жалгыз отуруп калганда билинет. Бирок айтарым, аял киши канчалык кыйын, күчтүү болбосун сөзсүз түгөйү менен болушу керек. Керек болсо кумурска да түгөйү менен болсо дейм.

 

Лунара Бекиева
star@super.kg