«Жашоомдо жетпесем да Тынайды экрандан жакшылап карап алайынчы» деген тааныш кыздарды билем. Күйөрман кыздарынын жүрөк оорусуна айланган Тынай Алыбаевди кенен дидарлашууга чакырдык. «Казакстанга барып күнгө күйүп калдым» деген ырчы ачылып-чачылып басып өткөн жолу, чыгармачылыгы туурасында айтып берди.

– Тынай мырза, чалсам клип тартып жүрөм дедиӊиз, чыгармачылыкта эргүү келип турган кез окшойт?
– Ооба, быйыл «Инсан» тобунун 25 жылдыгы эмеспи, ошого мурунку курамдагы балдар Эркин Мээрканов, Нурлан Бейшекеев, Канат Жумашев болуп баарыбыз кайрадан бириктик. Учурда «Бактылуумун» аттуу жаӊы ырыбызга клип тартып жатабыз. Буга чейин топтогу жигиттер радио, телевидениеге чогуу чыкпаганыбыз менен, дайыма бири-бирибизди колдоп, жамандык-жакшылыкта бирге болчубуз. Болгону ар бирибиз ар тараптуу тажрыйба топтодук. Баары бир 4 адамдын 4 түрдүү көз карашы, ою, идеясы бар да, топто иштөө, менимче, кызыктуураак. Бирок мен жеке ырчы катары дагы ишимди уланта берем. Күзүндө ушул мааракени белгилеп концерт берсекпи деп турабыз.
– Топ мурдагыдай атактуу эмес, эл кандай келет болду экен деген чочулоо болсо керек?
– Чыгармачылыкта ар бир кадамыӊды кооптонуу менен таштайсыӊ. Ыр жаздырсаӊ да эл кандай кабыл алат деп ойлойсуӊ. Анын сыӊарындай, албетте, чочулоо бар. Бирок биздин чыныгы угармандарыбыз келип берет деп ишенем, алар азбы-көппү маанилүү эмес.
– Жумушуӊузду колдоп жаныӊызда жүргөн жубайыӊыз тууралуу айтып берсеӊиз.
– Келинчегимдин аты Нурдана. Бир нече жыл мурун концерттен кийин болгон кечеде таанышканбыз. Чыгармачыл адам, кесиби балерина. Убагында «Ак марал» бий ансамблинде эмгектенчү, азыр балакайларга бийден сабак берет. Кудайга шүгүр, жеке жашоом жайында, өз нугу менен бара жатат.
– Ата-эненин ажырашуусун балдар аябай оор кабыл алышат . Башка бүлө курганыӊызды уулуӊуз кандай кабыл алды?
– Уулум Жантай апасы менен, бирок аны таштап кеткен жокмун да. Ал менин жакшы көрөрүмдү билет. Экөөбүз жолугушабыз, ага мээримимди төгөм, убактымды бөлөм. Ал азыр сегиз жашта, ак-караны ажыратып калды. Ошондуктан ал менин жашоомдогу жаӊылыктарды түшүнүү менен кабыл алат.
– Балалык сезими, сабактагы жетишкендиктери сыяктуу маселелерин эркек балдар көбүнчө атасына айтышат го. Бул жаатта уулуӊуз сиз менен сырдашабы?
– Балам оор басырыктуу, көп сүйлөбөйт. Мектепте көйгөйү болсо дагы көп айтпайт.
Кээде тамашалап «кыздар менен кандайсыӊ?» деп сурап калам. Анан уялып «ну, папа» деп коёт. Эӊ негизгиси жакшы окуйт, аракети жакшы. Болгону бала бакчадан баштап орус тилдүү тайпада болуп, азыр да орус класста окугандыгынан кыргыз тилинен аксап калды. Ошону менен күрөшүп жатабыз. «Патриот болушуӊ керек, эне тилиӊде сүйлөй албасаӊ уят» деп айтам. Үйдө кыргызча сүйлөшөбүз. Сүйүндүргөнү, азыр аз болсо да кыргызча сүйлөп калды.
– Эми сиздин мүнөзүӊүзгө келип токтолсок. Кыялыӊыз катаал деп уктум эле...
– (Күлүп) Мен антип ойлобойм. Өзүмдү өзүм чынында сүрөттөй албайм. Бирок аябай чыдамкаймын. Айтып коюшат го, чыдамкайдын каарынан корк деп. Ушул сөз мен тууралуу, жиним келсе эч нерсеге карабайм, тарс жарылам да, бат эле өзүмө келип калам.
– Өзүӊүз кийин уялып калгандай кылыктарды жасадыӊыз беле?
– Бир окуя айтып берейин, бирок бул жиним келгенде эмес, жай учурда эле болгон. Гастролдоп жүргөнбүз, автобус менен кезектеги шаарга баратканбыз. Жолдо алмурут жедик, бир маалда алмуруттун бүчөгүн ойлонбой эле терезеден ыргытсам, ошол кичинекей нерсе катуу келаткан унаанын терезесине тийип, жарака кетип калыптыр. Машинанын айдоочусу көгөрүп бир нече чакырым артыбыздан жүрүп, кууп жетти. Анан кесиптештеримдин алдында уят кылып урушканы эсимде. Эки бетим кызарып, жерге кирип кетейин эле дегем. Ушул кылыгымды унута албайм, эстеген сайын уялам.
– Ичимдикке болгон мамилеӊиз кандай?
– Эл катары эле майрамдарда, досторум менен эс алууга чыкканда ичип коём. Бирок андай эс алууга чейин бардык маанилүү жумуштарымды сөзсүз бүтүрөм. Себеби
жоопкерчиликсиздикти жаман көрөм.
– Эс алуунун дагы кандай түрлөрүн жактырасыз?
– Балык уулоо өзүнчө бир ырахат. Кышында лыжа тээп эс алам, сүйүктүүм менен жаратылыш коюнуна чыгабыз.
– Сүйүктүүӊүз демекчи, шаардын ызы-чуусунда жашооӊуздарда романтикага орун барбы?
– Албетте. Экөөбүз теӊ романтикага жакын адамбыз. Эсимде, бир жолу үйгө кире калсам столдун үстү өзгөчө жасалган, эки бокалга шампан куюлган, шамдар күйүп турат. Кубандырганы, жубайым мага мындай сюрприздерди жөнөкөй эле күндөрү да тартуулап турат. Мен дагы анын көӊүлүн алам. Мисалы, «жүрү, тоого чыгып күндүн батканын көрүп келебиз» деп. Биз атайын пландап мына бул күнү ушундай сюрприз жасайбыз, же ресторанга барып романтикалуу кеч өткөрөбүз дебейбиз. Романтика аял менен күйөөнүн ортосунда сөзсүз түрдө болуусу керек деп ойлойм.
– Сиз аялзатынын кандай кылыгын эч качан кечирбейсиз?
– Айымдардын көзгө чөп салганын кечирбейм. Бул нерсе менин акылыма сыйбаган, түшүнө албаган нерсе.
– Демек, оозуӊуз күйгөн тура...
– Өкүнүчтүү, бирок мындай нерсе башымдан өткөн.
– Үй-бүлөлүк маселелерде кандайсыз? Мисалы, үйдө кимдин кирешеси көп болуусу керек?
– Чындыгында, олуттуу маселени мырза чечкенин туура деп билем. Көп майдалана бербейм. Ошол эле тамакка келсек деле. Тамак тандоо деген жок. А акча табууга келсек, эгерде аял киши иштейм, кыйратам деп турса мен эмнеге анын жолун торошум керек. Балким, анын жакшы максаттары бардыр. Аял киши үйдө отуруп, төрөп, бала багышы керек деген илгерки жапайы түшүнүктөр менен жашап жаткан жокпуз да.
– Сиздин «ата болуу бактысын 10 жыл күттүм» деген кебиӊиз бар. Ушунча жыл күтүп жүрүп бала жытын искеген соӊ дагы да балдарым көп болсо экен десеӊиз керек?
– Ооба. Балдарыбыз жашообуздун маӊызы экенин түшүндүм. Уулдуу болдум, Кудайга шүгүр, кыздуу да болгум келет. Айтып коюшат го, кыз бала күйүмдүү болот деп.
– Бул жашоодо эмнени кыялданасыз жана тилейсиз?
– Балалыгымдан досторубуз менен «А` Cтудио» тобунун ырларын угуп чоӊойдук. Ал учурда Батырхан Шукенов биз үчүн Кудай эле. Аны жанынан көрүүнү эӊсеп, концертине бир жолу болсо да баруу балалыгымдагы эӊ чоӊ кыялым болчу. Ал орундалды. Жадакалса Батырхан «Тынай, силердин топ концертиме келип катышсаӊар жакшы болмок» деп чалган да деӊгээлге жеттик. Демек, кыялдар орундала турганын билдим. Убакыттын өтүшү менен жашоодо ата-энеӊдин өмүрүнүн узактыгы аябай маанилүү экенин түшүндүм. Канчалык жаш баланын кыялындай туюлбасын, бирок азыр бир гана нерсени – ата-энемдин өмүрү узун болсо экен деп тиленем. Себеби ата-энебиз тирүү кезде биз дайыма жаш бала бойдон калат экенбиз.
– Маегиӊизге рахмат.

Нуркыз Курманбек кызы
Адилет Бектуров
star@super.kg