(Кыргыз эл жомогу)

Түлкү талаада жойлоп жүрсө, ит ээрчиткен аңчылар көрүп калышат. Алар тайгандарын агытып түлкүгө коё беришет. Түлкү буту-бутуна тийбей чуркап баратып бир ийинге кире качат. Тайгандар ал ийиндин сыртында күтүп туруп калышат.
Ийиндин түп жагына жетип, бир аз эс алган соң түлкү:
– Көзүм, көзүм, сен эмнени көрдүң?- деп көзүнөн сурайт. Анда көзү:
– Мен болгон окуянын бардыгын көрүп турдум. Тайгандардын жакындап келе жатканын, ушул жерде ийин бар экенин көрсөттүм,- дейт.
Андан соң түлкү:
– Кулагым, кулагым, сен эмнени уктуң?- деп сураса, анысы:
– Аңчылардын кууп келе жатканын, иттердин арылдаган үнүн угуп сага алардын дабышын билгиздим,- деп жооп берет.
Андан кийин түлкү:
– Буттарым, буттарым, силер эмне кылдыңар?- деп сураса, буттары:
– Биз күчүбүздүн жетишинче тез чуркап, иттерге жеткирбей сени ушул ийинге алып келдик,- деп жооп беришет. Алардын жоопторуна маашырланган түлкү:
– Куйругум, куйругум, сен эмне кылдың?- деп сураса:
– Мен тайгандар келе жатканда коркконумдан эч айламды таба албай, сенин арткы буттарыңа жашынып калдым,- дейт.
Ошондо түлкү ачуусу келип:
– Сен менин буттарыма жолтоо кылып, тез чуркатпай кармап жаткан турбайсыңбы! Иттер кармап алсын деген арам ойдо экенсиң да! Мен сени иттерге салып берип акеңди гана таанытайын!- деп ачууланып куйругун ийиндин сыртына булактатып чыгарып, боортоктоп жатып калат. Ийиндин оозунда аңдып турган иттер сүйүнгөн бойдон түлкүнү куйруктан тиштеп, талап киришти.
Ошентип куйругун жазалайм деген кем акыл түлкү иттердин талоосуна калыптыр.

Сүйүн Кулматова
balakai@super.kg