Үналгыда кайсы ди-джей сүйлөп жатканын үнү аркылуу гана аныктайбыз. Өзгөчө жагымдуу үндүү Алтын Камчиев ди-джей, телеалпаруучу, «Большие люди» долбоорундагы Чыпчын Чынайткановдун образын жараткан универсал инсан катары калың элге тааныла алды.

Туулган жери – Бишкек шаары
Туулган жылы-күнү – 1977-жыл, 13-март
Билими – ОшМУнун экономика факультети
Үй-бүлөлүү, 3 уул, 3 кыздын атасы
Учурда – Ди-джей, алпаруучу, шоумен

– Алтын мырза, сиз мектепти бүтөрүңүз менен эле ким болоруңузду билчү белеңиз же ордуңузду табуу үчүн көпкө издендиңизби?
– Мектепте окуп жүргөндө «Пирамида» деген радио ачылып калды. Ошондо эфирде жаңырган ырларды, ди-джейлердин үнүн, сүйлөгөн манерасын аябай жактырчумун. Ушундан таасирленип «чоңойгондо радиодо иштесем» деп кыялданар элем. Мен ал жакты өзгөчө адамдар иштеген кызыктуу дүйнөдөй элестетчүмүн. Кийин барсам кыйшайган шкафтар, анын ичи толо кассеталарды көрүп башкача болгом. Ошентсе да радио сыйкырдуу атмосферасы менен арбап алды. 1997-жылы Ошто студент болуп жүрүп «Алмаз» радиосуна жумушка орноштум. Кийин 2000-жылы «Европа+» сынак жарыялаганда досторум «жүрү, сенин колуңдан келет» деп мажбурлап Бишкекке алып кетишкен. «Мага бул жер жагат, барбай эле коёюнчу, анын үстүнө каражат да керек. Барганга акчам жетет, эгерде сынактан өтпөй калсам өзүңөрдүн акчаңарга жөнөтөсүңөр, моюнуңарга отурам»,- десем макул болушту. Ошентип сынактан өтүп, 2 ай стажёр болдум. Биринчи айлыгымды алгыча досум Арстанбек Абдыманов мага каралашып жүрдү.

– Биринчи эфирге чыкканыңыз эсиңиздеби?
– Биринчи эфир менде көп жолу болгон. Себеби ар бир жаңы иштеген радиого биринчи чыкканда сүрдөйсүң, толкунданасың. Айта турган сөздү кагазга жазып алып даярданып, 80 жолу кайталайсың да, микрофон күйгөндө адашып кетесиң.
Оштон жаңы келген кезимде «Ошто 11:40 болду» деп адашып алган күндөрүм болду. Эфирдин жүрүшүн текшерип турган кызматкер чалып, «Алтынбек, качан көнөсүң? Сен Бишкекке көчүп келдиң, болду эми, Ош дей бербе» дечү (күлүп).

– Орус тилдүү радиолордо иштеп, тил жагынан кыйналган жоксузбу?
– Ата-энем орус тилди үйрөнсүн деп орус тилдүү бала бакчага, мектепке берген. Ошондуктан орус тилдүү радиолорго жумушка кирчүмүн. Бир жолу жаңылык окуганда жетекчим «сен жаңылык окуганда акцент менен сүйлөгөн сөздөрүң байкалып жатат. Буларды жойбосоң биз сени менен иштешпей калабыз» деген. Ошондо акцентимди жоюш үчүн бир жыл кыргызча сүйлөбөй койдум. Бирок эне тилди унутуп калбаш үчүн акылдуу адамдар менен кыргызча баарлашып, жакшы деңгээлге көтөрүп алдым.

– Учурда көбүнчө шоумен катары да таанылып жүрөсүз...
– Бул жаатка кокустан эле келип калдым. 2002-жылы Салтанат Саматова зордоп эле бир кечеге «менин өнөктөшүм болосуң» деп чакырып калды. Мен тырышып «тажрыйбам жок, барбай эле коёюнчу» десем болбой, «бас, менин жанымда эмерек болуп туруп бересиң, эч нерсе кылбайсың» деп көндүрдү. Айтканындай эле эмерек болуп туруп бергем (күлүп). Ошондон кийин досторумдун, туугандардын кечелерин алып барып жүрүп уланып кетти. Костюмдаштырылган тойлор кызыктуу өтөт. Өзүм ак парик кийип Мюнхгаузен, ковбой болуп алып барам.

– Сөзгө болгон чечендик ата-энеңизден өткөнбү?
– Сөзгө чечендигиме китеп окуу түрткү болгон. Биздин үй-бүлөдө билим, илимге аябай маани берилет. Китеп окуганды ушунчалык жакшы көрөт элем. Атам күндө түшкү тамакка берген тыйындарды чогултуп, «Изумруд шаарынын сыйкырчысы» («Волшебник изумрудного города») деген китепти сатып алып, бат эле окуп койдум. Анын экинчи томун алайын десем акчам жок. Ошол кезде 4-класста окучумун, жок дегенде китепти сыртынан көрүү үчүн мектепке баратып да, келатып да дүкөнгө кире берчүмүн. Муну билип калган атам ошол китептин төрт томун тең үйгө көтөрүп келгенде аябай сүйүнгөм.

– Китепти сүйүп окуганыңыз менен, чыгармачылыктан алыс кесипти тандаптырсыз...
– 3-курстан тартып бала кезде кыялданып жүргөн радиодо иштеп кеткендиктен дипломумду атама белек кылып бердим (күлүп). Атам «Европа+» радиосуна киргенге чейин «балам, олуттуу жумушка кирсең болмок, 5 жыл окуганың текке кетеби?» деп айта берчү. Алпаруучулуктун артынан бутума туруп кеткенимди көргөн ата-энем азыр ыраазы.

– Маегибиздин нугун жеке жашоого буралы. Бишкекте төрөлгөнүңүз менен, жогорку окуу жайды Оштон бүтүрүптүрсүз...
– 1988-жылы атамды жумуштан Ошко которуп, Союз таркаганда ошол жакта калдык. Кичүү иним студент, менин колумда. Башка инилерим үй-бүлөсү менен Бишкекте, Санкт-Петербургда жашашат. Үйдө апам жалгыз аялзаты болгондуктан баарыбыз жардам берчүбүз. Атам «бизде кыз жок, апабыз жалгыз кыз, жардам бере турган силерсиңер» деп түшүндүрчү. Оюнга алаксып кээде жумуш жасаганды унутуп калсаң кулагыбызды бурачу. Апам жоош, жумшак, чынчыл киши. Бул жакка конокко келгенде муну алып берейин, бул жакка алып барайын десең да бизди аяп жок дей берет. Алдап эле бир нерсе алып бербесең, бизди дагы деле кичинекей баладай көрөт. Телефон менен сүйлөшсөң «тамак жедиңби, көчө суук болуп жатат, жылуу кийиндиңби?» деп турат.

– "Ийгиликтүү эркектин артында күчтүү аялзаты турат" дешет. Өмүрлүк жарыңыз менен кантип таанышып калдыңыз эле?
– Биринчи таанышканыбызда Гүлнур 11-классты бүтүп жаткан кыз болчу. Ал мектепти бүтүп, Бишкекке окууга тапшырганы кеткен. Мен болсо Оштогу окуу жайда окуп калдым. Бир топ убакыттан кийин, Кудайдын буйругу экен, жолугуп калдык. Келинчегимди ата-энем аябай жакшы көрөт. Анын ата-энеме кылган жылуу мамилесин карап ушундай да болобу деп таң калып кетем. Ошондуктан келинчегиме ыраазымын.

– Заманбап үй-бүлө кандай болуш керек?
– Үйлөнөрдө махабат, сүйүү өңдүү эмоциядан мурун, үй-бүлө эмне менен бааланарын билип алыш керек деп ойлойм. Жубайлар бир куштун канатындай эле болот экен. Бир канат менен куш уча албайт да. Ошондо аял өз тарабынан колдоп, күйөөсү аялына жардам көрсөтүп камкор болуш керек. Илгеркидей «мына, мен пил алып келдим, тамак жаса!» деген болбойт. Баарыбыздын карындашыбыз, эжебиз бар, аларга күйөөсү келип катуу сүйлөгөнүн элестетип көр, кандай жаман болуп кетесиң. Сенин аялың да бирөөнүн кызы. Мен аялыма көп жардамдашам. Идиш жууш керек болсо кой дегенине болбой жууйм. Аны эмне үчүн кылам? Аны балдарым көрүшү керек. Аларга «аялзатына жардам бериш керек турбайбы, бул бир гана аялдарга тийиштүү жумуш эмес экен, эркек кылса эч жери кем болуп калбайт турбайбы» деген нерсени көрсөтөм.

Динара Абдыкадырова
(Сүрөттөр Алтын Камчиевдин өздүк архивинен алынды)
star@super.kg