Жакында Ош шаарында өз атасын мыкаачылык менен өлтүргөн деген шек менен 39 жаштагы жаран кармалды. Бул үрөй учурган кандуу окуянын келип чыгуусуна эмне түрткү болгондугун иликтеп көрдүк.

МАРКУМ МЫКААЧЫЛЫК МЕНЕН ӨЛТҮРҮЛГӨН

2016-жылдын 16-июнь күнү Ош ШИИБине Ош шаарындагы үйлөрдүн биринен киши колдуу болуп өлтүрүлгөн 77 жаштагы адамдын жансыз денеси табылгандыгы тууралуу маалымат түшкөн. Окуя болгон жерге ыкчам иликтөө тобу барып, ал адам көкүрөк тушуна бир нече ирет бычак сайылгандан улам каза болгонун көрүшкөн. Маркум Ош шаарынын тургуну, 1939-жылы туулган Ж.У. болуп чыккан. Бул кылмыш боюнча тиешелүү материалдар чогултулуп, "адам өлтүрүү" беренеси боюнча кылмыш иши козголгон. Иликтөө иштеринин натыйжасында жогорудагы кылмышка шектүү катары каза болгон жарандын 1977-жылы туулган уулу кармалды.

"КЫЛМЫШКА ШЕКТҮҮ ПСИХИКАЛЫК ЖАКТАН ООРУЛУУ ЭКЕН"

Ош ШИИБинин тергөө бөлүмүнүн башчысы Алмазбек Кадыровго байланышып, окуя тууралуу кенен маалымат алдык:
– 16-июнда Ош шаарынын Ворошилов көчөсүндө жайгашкан үйлөрдүн биринен 1939-жылы туулган Жахар Урозалиев аттуу жарандын жансыз денеси табылган. Анын денесине 29 жолу бычак сайылгандыгы аныкталган. Бул окуя боюнча Кылмыш жана жаза кодексинин 97-беренесинин 2-бөлүмү (өзгөчө мыкаачылык менен адам өлтүрүү) боюнча кылмыш иши козголгон. Аны тааныгандарды суракка алганыбызда коңшулары жана маркумдун жубайы окуя болгон маалда маркумдун жанында анын уулу гана болгондугун билдиришти. Үйүндө башка эч ким болгон эмес. Ошол эле күнү кылмышка шектүү катары маркумдун 1977-жылы туулган уулу кармалып, суракта кылмышын моюнга алды. Учурда ал Ош шаарындагы №5-СИЗОдо.
Кылмышка шектүү 16 жашынан бери психикалык жактан оорулуу катары каттоодо турары белгилүү болду. Бул маалыматтарды тастыктоо максатында соттук-психиатриялык экспертиза дайындалды. Эгер анын акыл-эси ордунда эместиги такталса, анда ал соттун чечими менен мажбурлоо түрүндө психикалык ооруканага жаткырылат. Мындан сырткары да соттук-биологиялык, соттук-медициналык экспертизалар дайындалып, алардын корутундулары азырынча чыга элек. Тергөө иштери жүрүп жатат. Маалымат борборунан кылмышка шектүүнүн мурда баскан-турганын текшердик. Ал буга чейин соттолгон эмес. Коңшуларынын жана кылмышка шектүүнү тааныгандардын айтымында, эч жакта иштебей үйүндө отурчу. Ал бир нерсе кылса, мисалы, бирөөнүн буюмдарын уруксаты жок деле көтөрүп кете берсе эч ким унчукпай, өз билгенин жасачу экен. Мурун психиатриялык ооруканага жатып чыгыптыр.
Мен кылмышка шектүү дарыланган ооруканага барып, ал жактагы кызматкерлер менен жолуктум. Дарыгерлердин айтымында, оорулууну ооруканадан ата-энесинин макулдугу менен гана чыгарышат экен. Кылмышка шектүүнү ата-энесинин суранычы менен 2012-жылы үйүнө жашоого уруксат беришиптир. Андан соң Баткен облусундагы да бир психиатриялык ооруканага жаткырышып, 10 күндөн кийин ата-энеси кайра алып баса беришкен. Сыягы баласы бир нерсени талкалап же өрттөп, агрессияга өтө алдырчу эмес окшойт.

"АТАМ ЭКӨӨБҮЗ СЫНАЛГЫНЫН АЙЫНАН УРУША КЕТТИК"

Ал эми өз атасын бычактады деп шектелген Ш.У. сурак учурунда окуя эмне себептен болгондугун төмөнкүчө түшүндүргөн:
– Мен үйгө киргенде атам бөлмөсүндө уктап жаткан экен. Көрөйүн деп сыналгыны күйгүздүм. Атам ойгонуп "сыналгыны өчүр" деди. Мен ага макул болгон жокмун. Сыналгынын үнүн болушунча бийик чыгардым. Себеби менин кулагым жакшы укпайт, ошондуктан дайыма сыналгынын үнүн бийик чыгарып көрөм. Анын айынан атам экөөбүз уруша кеттик. Ачуум менен ашканада турган бычакты ала калып, атамды бир нече жолу сайып жибердим. Ал каза болуп калганын билгенде гана эшикке чыгып качып жөнөдүм. Чуркап баратып тайып сууга кулап түшүп, агып кеттим. Бирөөлөр мени суудан алып чыгып, ал жактан мени "Тез жардам" кызматы ооруканага алып кетти. Ооруканадан медициналык жардам көрсөтүлгөн соң милиция кызматкерлери келип, мени кармап кетишти. Кылган күнөөмдү толугу менен моюнума алам, мен атамды өлтүрдүм.

"ЖОЛДОШУМ МЕНЕН УУЛУМ МАЙДА-БАРАТ ИШТЕРДЕН УЛАМ УРУША КЕТИШЧҮ"

Күтүүсүз жерден күйөөсүнөн ажырап, уулу камакка алынган аялдын күйүтүн айтпасак деле белгилүү. Маркумдун жубайы Юлдузхан Урозалиева тергөө учурунда үй-бүлөсү тууралуу буларды билдирген:
– Күйөөм экөөбүз 4 уул, 1 кызды тарбияладык. Уулдарымдын бирөөсү ооруп каза болуп калган. Калгандары өз алдынча турмуш куруп кетишти. Үйдө күйөөм, уулум Шавхат жана мен болуп үчөөбүз жашачубуз. Башка балдарымдын акыл-эси жайында, Шавхат кичинекейинен эле психикалык жактан жабыркап келет. 6-класска чейин мектепте окуп, андан кийин ден соолугуна байланыштуу окубай калды. Мурда үйлөнткөнбүз. Аялы менен 8 ай жашап ажырашып кеткен. Кээде оорусу кармап калса буулугуп, ачууга алдырып, үйдө чыр салган учурлары болчу. Бирок көчөдөн коңшу-колоңдорго кол салган учурлары болгон эмес. Коңшу-колоңдор менен деле мамилеси жок болчу. Акыркы айда дарыгерлер жазып берген дарыларды өз убагында ичүүдөн баш тарткандыктан алдап-соолап ичкен тамагына кошуп берип калганбыз.
Уулум менен жолдошум кээде майда-барат иштерден улам уруша кетишчү. Мисалы, атасы "муну кылып кой" десе, Шавхат "жок, кылбайм" деп урушкан күндөрү болгон. Андайда мен ортого түшүп, аларды тыйып койчумун. Ошол күнү азык-түлүк алганы базарга кеткен элем. Үйдө күйөөм менен уулум экөө калган. Экөө уруша кетишип, мындай каргашалуу окуя болуп кетиптир...
Бул окуя боюнча тергөө иштери аяктай элек, сот кандай чечим чыгарат, азырынча белгисиз. Бирок акыл-эси жайында эмес адамды мажбурлоо түрүндө атайын ооруканага жаткырбаса коомчулукка зыяны тиери жогорудагы окуядан улам дагы бир ирет далилденип отурат.

Асхат Субанбеков
koom@super.kg