Кыш мезгили тоюмдуу жана калориялуу тамактарды талап кылат. Кыргыздын тоюмдуу, ары пайдалуу, сыйлуу конокторго берилген улуттук тамактарынын бири – эзме курут. Эл арасында бул даамды ысык курут, эзме курут, курутаба деп атап коюшат. Эзме куруттун жасалуу жолу жана пайдасы тууралуу үй кожойкеси Чынара Бурканова айтып бермекчи.

ЭЗМЕ КУРУТТУН КУРУТУ КАНТИП ЖАСАЛАТ?

Сүттү уютуп, айран болгон кезде баштыкка куябыз да, салкын жерге 3-4 күн илип коёбуз. Баштыктагы сүзмөнү казанга салып жай отто улам-улам аралаштырып 30 мүнөттөй кайнатып, суусу толук сарыгышы үчүн кайра баштыкка салып, салкын жерге 2-3 күнгө иле турабыз.
Сүзмөнүн суусу толук сарыкканда чарага салып камырдай ийлеп, чоңдугун муштумдай кылып тоголоктоп курут жасайбыз.
Эскертүү! Эзме курутка туз кошулбайт. Курутту көлөкө, жел жүрүп турган жерге жайып, чаң болбошу үчүн үстүн даки менен жаап коёбуз. Курутубуз болжол менен 10 күн аралыгында кургайт. Кургаган курутту чүпүрөктөн тигилген баштыкка салып, кургак жерде 2-3 жылга чейин сактоого болот.

ЭЗМЕ КУРУТ

КЕРЕКТЕЛҮҮЧҮ АЗЫКТАР:

• Курут
• Кайнак суу
• Табитке жараша сары май, кумшекер

ДАЯРДОО ЫКМАСЫ:

1. Алгач курутту 1-2 жолу жылуу сууга чайкап алып, үстүнө кайнак суу куюп демдеп коёбуз.
2. Суунун табы кайтканда курутту алакан менен эзип аралаштырабыз. Сүттөй болгон суюктук пайда болот.
3. Бул суюктукту мискейге куюп 3 мүнөттөй кайнатабыз. Тынбай аралаштырып туруу керек, болбосо курут иримчик тартып кетет. Табитке жараша үстүнө ысытылган сары май, набат же кумшекер кошуп ысык бойдон конокторго сунулат. Эзме курут май токоч, чабаты, калама, жупка менен берилет.
Эскертүү! Керектүү өлчөмдө эзип алгандан кийин калган курутту көгөрүп кетпеши үчүн муздак сууга бир сыйра жууп, табакка салып үстүн даки менен жаап, шамал жүрүп турган жерге коюп коюу керек.
Эзме куруттун курутуна өрүк кошуп жасоого да болот. Ал үчүн сүзмөнү кайнаткандан кийин ага өрүктү эзип кошуп, курут жасап кургатып, жипке тизип илип коюу керек.
Ошондой эле сүзмөнү кайнаткандан кийин алдын ала бууланган банкаларга салып кышка сактоого болот.


Эзме куруттун курутуна өрүк кошуп жасоого да болот. Ал үчүн сүзмөнү кайнаткандан кийин ага өрүктү эзип кошуп, курут жасап кургатып, жипке тизип илип коюу керек. Ошондой эле сүзмөнү кайнаткандан кийин алдын ала бууланган банкаларга салып кышка сактоого болот.

ЭЗМЕ КУРУТТУН ПАЙДАСЫ

Эзме курут адамды ток кармап, күч-кубат берет. Өзгөчө орозо учурунда, талаа иштери башталганда эң керектүү тамак болуп эсептелет.
Мындан сырткары эзме курут кан басымы төмөндөргө, каны аздарга абдан пайдалуу.

ЖУПКА


КЕРЕКТЕЛҮҮЧҮ АЗЫКТАР:

• Ун – 300 грамм
• Суу – 1 стакан
• Өсүмдүк майы – 1 аш кашык
• Татымына жараша туз

ДАЯРДОО ЫКМАСЫ:



1. Буудай унунан катуу камыр жууруп, тыныктырып коёбуз.
2. Тыныккандан кийин четинен үзүп алып, калыңдыгын 1-2 миллиметрдей кылып жайып алабыз.
3. Жайылган камырды какшыган казанга же көмөч казанга улам бирден каттап салып, 7-8ден жуптап, жай отто кактап бышырып алуу керек. Жупканы алдын ала даярдап, майдалап, кездемеден тигилген баштыкка 1 жылга чейин сактасаңыз болот. Анан да бул азык алыс жолго чыкканда алып жүрүүгө да ыңгайлуу.

Дамира Арстанова
kenesh@super.kg