Ырчы Динара Акулова менен Абдумалик Шерматовдун кызы Малика 5 жашынан ырдап эл көзүндө чоңойду. Турмушка чыгып, эне болгон ырчы алгачкы чыгармачылык кечесин берем деп камынып турат. "Сахнаны, микрофонду аябай сагынып ностальгия болуп жатам" деген коногум бүгүнкү берген маеги менен артынан айтылып келген ушактарга чекит койду көрүнөт.

– Малика, биздин куттуу төргө куш келипсиң. Эне болгон кандай экен? Турмушка чыгардын алдында берген маегиңде жок дегенде 6 балалуу болом деген элең, бул оюңдан кайта элексиңби?
– Рахмат, эне болуу сөз менен айтып бере алгыс өзгөчө сезим экенин билген эмесмин. Төрөтүм аябай оор болуп, кесарево жолу менен төрөп реанимацияда бир канча күн жатып калдым. Кыйналып жатканда акушер врачым келип, "бир жылдан кийин экинчи төрөтүңдө көрүшкөнчө" десе, "жок, болду экинчи төрөбөйм" дегем. Азыр кызымдын кылыктарына эзилип, экинчисин деле пландап, эркек бала да төрөп алсамбы деп ойлоп калдым. Балалуу болгондон кийин апамдын баркын билип, ар бир сөзүн, эмгегин баалап баштадым. Көрсө, эне деген бала үчүн баарына даяр болот турбайбы.

– Аялдарда төрөттөн кийин толуп кетүү коркунучу бар, айрыкча бул сахна адамы үчүн чоң маселе болсо керек?
– Эмнегедир төрөгөндөн кийин арыктап кеткем, болбосо кызым деле жоош болду. Азыр, тескерисинче, кичине толуп калдым. Айрымдар "жакшынакай болуп калыпсың" дешсе, айрымдары "толуп кетипсиң" дешет, баарына жага бербейсиң да. Эне болуп келбетим эле эмес, мүнөзүм да өзгөрдү. Мурункуга салыштырмалуу токтолуп, бирөө сүйлөсө аягына чейин угуп, анан жооп берип калдым. Мурда сүйлөп баштаганда эле жообун берип койчумун. Кызымдын да азыртадан эле кыялы бар, аны көрүп чочулай баштадым, анткени өзүмдүн мүнөзүмдү билем да.

– "Алма сабагынан алыс түшпөйт" демекчи, кыял деле балага ата-энеден өтөт да.
– Ооба, мен өзүм 11 жашка чейин атамдын көчүрмөсү болчумун. Бой жетип баштаганда эле апама окшошуп кеттим окшойт. Азыр туугандар "басканың, сүйлөгөнүң, каткырганың апаң эле" деп калышат. Апам жөнөкөй, башкача адам, мен да ошондой жумшак болгум келет. Бирок атамдын каны күчтүү окшойт, кыялым чорт. А кызымдын кыялын эске албаганда атасынын эле көчүрмөсү. Таенесине аябай жакын, анткени төрөлөрү менен апамдын бооруна жаткан, атын да Айгүн деп таенеси койгон. Кезинде апама "биз чоңойдук, эми турмушка чыгыңыз, өзүңүздүн жашооңузду да жашашыңыз керек" десем укпай койгон. Ошондуктан жаңы турмушка чыкканымда апам жалгыз калды, төрөсөм кыз болобу, уул болобу апама жакын өстүрөм деп ойлой берчүмүн. Азыр Айгүн таенесинин жанында жүрсө көңүлүм тынч болуп, өзүмдүн эне экенимди унутуп деле коём. "Мама" деп артымдан чуркап келсе эстейм, өзүң жаш болсоң кызың бөбөгүңдөй эле болуп калат тура. Бизди бир кучактап сагынычын таратып алып эле апамды издеп жөнөйт. Апам деле таенесинин колунда чоңойгон, таененин тарбиясы башкача болот. Ошондуктан кызым апамдай болсо деп тилек кылам.

– Апаңда Айгүндөн башка да 3 небереси бар эмеспи, таене талашка түшүп кызгануулар болуп жатса керек?
– Албетте, андай учурлар болот. Апам "кичүү кызыңдын кызы ширин болот" деп мени кубантып коёт. Кичинекейлер эле эмес, кээде апамды кызым экөөбүз талашып калабыз. Азыр "мама, папа, дай, эне" деген сөздөрдү окшоштуруп айтып, басып калды.

– Небересин таятасы көрдү беле?
– Таятасы көрө элек, атамдын убактысы өтө аз окшойт, тойго да чакырсам келе алган жок. Балким, шаарда болбой калгандыр. Элдер "атасы менен катышпайт, урушуп кетишкен" деп айтышат экен, андай эмес, сүйлөшүп эле турабыз. Андан сырткары Мээрим (ред. Шайыр Касымалиеванын кызы) эжем менен да жакынмын. Мери Дина эжеме караганда Мээрим эжеме көбүрөөк окшошмун, тиштерибизден көздөрүбүзгө чейин.

– Апасынын эркеси Малика Дина кайын журтка кандай келин экени баарына кызык...
– Турмушка чыга электе кандай эркелеп жашап, кандай жүрсөм кайын журтка барганда деле ошол бойдонмун. Эч кимден "муну жаса" деген катуу сөз уккан жокмун. Бирдеме кылайын десем эле "жөн эле кой, сенден башка келиндер толтура" деп апам (кайненем) келип калат. Жадакалса чай да куйдурбай катуу эле эркелетти. Мен үйдүн улуу келинимин.

– Демек, "Малика турмушка чыгып 15 күндөн кийин эле ажырашып кетти" дегендер ушак кептер экен да.
– Чынын айтсам, боюмда бар кезден бери эле ушак угуп келе жатам. Социалдык тармактардагы баракчама "жолдошуңдун сүрөтүн көрсөт, эмне күйөөсү жок эле төрөп алайын деп чечтиңби?" деп жазгандар болду. Бирөө менен байке катары сүйлөшүп, учурашып койсом же тууганым менен бир жерге тамактанууга кирсем эле жүрдүрүп коюшат. "15 күн жашап ажырашты" дегендерге түшүнбөйм. Үлпөт тойдон кийин кайын журтум менен 2 ай конок тостук. "Күйөөң кайда?" дегендерге анын баскан-турганын сүрөткө тартып көрсөтүп далилдеп жашашым керекпи? Мен үчүн тынчсыздангандарга "сарсанаа болбогула, менде баары жакшы, баары сонун" демекчимин. Апам белек кылган үйдү оңдоп-түзөп жаткандыктан апам менен чогуу жашап жатабыз.

– Бирок Динара эже өткөндө берген маегинде силерди "таарынышып жүрүшөт, жаш үйлөнүп алышты окшойт" деди эле?
– Бир да таарынышпай идеалдуу жашаган үй-бүлө барбы? Аялы-күйөөсү эмес, ата менен баланын, эне менен кыздын деле ортосунда келишпестиктер жаралат го. Биз пендебиз, ар бирибиздин кыялыбыз бар, кээде бизде деле мүнөздөрүбүз келишпей калган учурлар болот. Аялдарда төрөткө чейинки, төрөттөн кийинки депрессия болот эмеспи. Мен төрөттөн кийинки депрессияга аябай катуу кабылдым окшойт.

– Жолдошуңдун кесиби ким экенин билсек болобу?
– Жолдошум жеке иштери менен алек. Эркек кайдан, кантип акча таап келет, анын милдети. Мен анын жумушуна көп деле кийлигише бербейм. Эң негизгиси кызын, мени каржыласа болду. Бош болуп калганда таксист деле болуп кетет. Ак эмгеги менен иштеп акча тапкандын уяты жок.

Замира Рахманбердиева
star@super.kg