«КАЛЫҢ БЕРИШСЕ ДА СЕПТИ ТАЛАШУУГА УКУКТАРЫ ЖОКПУ?»
Окурмандардан келген суроолорго «Арстанов и Ко» компаниясынын юристи Айнура Мамашова жооп берет.

- Жолдошум экөөбүз сүйлөшүп жүрүп баш кошконбуз. Эки ай жашагандан кийин жылдызыбыз келишпей калдыбы же башкалардын жашообузга киришкени себеп болдубу, айтор ажырашып кеттик. Нике күбөлүгүн алган эмеспиз. Кетеримде «себимди алып кетейин» десем, кайненем «биздин да акча кеткен» деп талашып бербей койду. Эч кандай калың деле беришкен эмес, болгону айылга тойчук өткөрүшкөн. Анын кылганы туурабы? Угушумча калың берген күндө деле септи талашууга жигит тараптын укугу жок экен го. Чынбы?

Шаттыгүл, Баткен району

- Кыргыз Республикасынын Үй-бүлө кодексинде көрсөтүлгөндөй, никелешкенге чейинки мүлк кыз-жигиттин өз-өзүнө гана таандык болуп саналат. Ошондой эле никеге тургандан кийин берилген белектер да өздөрүнө гана тиешелүү. Сеп бул – кызга ата-энеси тараптан берилген белек. Андыктан аны кайненеңиздин талашууга укугу жок. Эгер бербей жатса сепке эмнелер берилди эле, ошонун баарын тизмелеп жазып, укук коргоо органдарына арыз менен кайрылсаңыз болот.

Айта кетчү нерсе, калың баш мыйзамда каралган эмес, андыктан калыңды доолай алышпайт.

МУГАЛИМ ОКУУЧУНУ КЛАССТАН ЧЫГАРЫП САЛУУГА УКУГУ БАРБЫ?»

- 2017-жылы 4-чейректе физика мугалими 9-класста окуган уулумду «тентектик кылдың, экинчи сабагыма кирбе» деп класстан чыгарып салган экен. Биз мындан кабардар болгон эмеспиз. Эжейине өчөшкөн уулум сабакка кирбей жүрө берип жыйынтыгында, чейрегинен «2» чыгыптыр. Мугалим окуучуну класстан чыгарып салууга укугу барбы?

Фарида, Чүй району

- Билим берүү министрлигинин мугалимдер боюнча атайын жобосу бар. Анда көрсөтүлгөндөй, мугалим окуучуну окутуп-тарбиялоого гана укуктуу, класстан чыгарып салууга укугу жок. Эгер окуучу чындыгында тартип бузса, анда мектеп администрациясы жана ата-эне сөзсүз кабардар болушу керек.

«ТӨРӨТ ҮЙҮНДӨ МААЛЫМДАМА ЖАЗЫП БЕРҮҮ ҮЧҮН АКЧА СУРАШТЫ...»

- Жакында уулдуу болдум. Келинчегим кесарево жолу менен төрөдү. Сурайын дегеним, дарыгерлер төрөт үйүнөн балага туулгандыгы тууралуу күбөлүк алууда берилчү маалымдаманы жазып берүү үчүн акча сурашты. Келинчегимди караган дарыгер да акча талап кылды. Алардын бул жоругу мыйзамга туура келеби? Өз укугумду билгим келет, сураныч, жооп берип койсоңуз.

Бакыт, Бишкек шаары

- Жогоруда сиз санап өткөн нерселер Баш мыйзамда каралган эмес. Нормативдик укуктук актылардын негизинде түзүлүшү мүмкүн. Негизи ар бир тейлөө мекемелеринде прейскурант болушу шарт, акча талап кылган кезде аны көрсөтүүнү талап кылыңыз. Ал жерде бардык баалар көрсөтүлүшү керек. Мисалы, төрөт үйлөрүндөгү прейскурант Кыргыз Республикасынын Саламаттыкты сактоо министрлигинин же сиз кайрылган мекеменин профсоюзу тарабынан бекитилип, башчысы тарабынан мөөр жана кол тамга коюлушу шарт. Прейскурантта көрсөтүлгөн суммаларды гана төлөөгө укуктуусуз.

«НИКЕГЕ ТУРГАН ЭМЕСПИЗ. АЛИМЕНТ ТӨЛӨТӨ АЛАМБЫ?»

– 6 айлык уулум бар. Жолдошум экөөбүз нике күбө­лү­­гүн ала электе ажырашып кеттик. Эми балама туулгандыгы тууралуу күбөлүктү кантип алам? Колумда төрөт үйүнөн алган туулгандыгы тууралуу гана маалымдама бар. Атасынан алимент тө­лөтүп алууга укугум барбы?

Мадина, Кара-Балта шаары

- Мамлекеттик жарандык каттоо органына кайрылып, уулуңузду өз наамыңызга каттатсаңыз болот. Эгер жолдошуңуз уулуна өз фамилиясын берсе алимент төлөтө аласыз. Фамилиясын берүүдөн жана алимент төлөөдөн баш тартса, анда атасы экендигин аныктоо боюнча сотко кайрылсаңыз болот. Сот сиздин жолдошуӊуздун баланын чыныгы атасы экендигин тастыктаган далилдерге таянып чечим чыгарат. Соттун чечими чыккан соӊ никеге турбагандыктан балаӊыз 3 жашка чыкканга чейин алимент өндүрүүгө укуктуусуз.

«ТҮНКҮ КЛУБ, КАФЕЛЕРДИН ИШ ГРАФИГИНЕ ЧЕКТӨӨ КИРГИЗҮҮГӨ БОЛОБУ?»

- Менин суроом төмөндөгүчө: шаардын аймагындагы түн ортосуна чейин иштеп элдин тынчын алып, укук бузуулардын, кылмыштуулуктун уясы болгон спирттик ичимдиктерди сатуучу жайлардын, интернет жана бильярд клубдарынын иш графигине чектөө киргизүүгө болобу?

Данияр, Бишкек шаары

- Албетте, болот. Бул нерсе Баш мыйзамда да көрсөтүлгөн. Бул жүрүш-туруш эрежелерин бузуу, бейбаштык аракет деп саналат. Мыйзамда белгилегендей, көңүл ачуучу жайлардын иштөө графиги эртең мененки саат 8:00дөн түнкү 22:00гө чейин гана. Андан кийин элдин тынчын алса, административдик чаралар көрүлүүсү керек. Эгер мындай жайлар сиздин тынчыңызды алып жатса укук коргоо органдарына арыз менен кайрылсаңыз болот. Сөзсүз фактылар жана күбөлөр керек.


Окурман, сиз укуктук жактан коргоого муктажсызбы? Анда биздин «АДИСТИН КЕҢЕШИ» рубрикабыз кызматыңызда. Сиздин тынчыңызды алган суроолорго тажрыйбалуу мыкты адистер жооп беришет. Кат жазыңыз, кеңеш сураңыз!
Суроолорду (0312) 32 33 26 номери, 0557756319 ватсап номери аркылуу берсеңиздер болот же kenesh@super.kg дарегине кат жазсаңыз .