Ылайдан тургузулган тамдар Союз кезинде өлкөбүздө көп болчу. Кийин жаңы технологиядагы материалдар, анын ичинде адамдын организмине зыян алып келчү материалдардан да тамдар курула баштады. Үй салууда «моданы» кубалоо туура эместигин, башкысы, жашай турган үйүң ыңгайлуу жана ден соолукка терс таасирин тийгизбегидей болуу керектигин аңдагандар ылай там салууга кайтып жатышат. Аны жаңыча кандай ыкма менен салууга болот? Бул тууралуу ылай жана саман үйлөрдү салууга ыңгайлашкан курулуш компаниясынын жетекчиси Алтынай Солтонбек баяндайт.

«ҮЙ ТЕГЕРЕК ФОРМАДА БОЛУШУ КЕРЕК»

- Элдин көбү заманбап, кымбат курулуш материалдарынан үй салуу керек деп чуркап жүрүшсө, мен илгеркидей ылай там салуу керек деп чуркап жүрөм. Эмне үчүн? Буга жооп берерден мурун адамдын жашай турган үйү кандай болушу керек дегенге токтолоюн. Үй – жайлуу, жер титирөөгө туруктуу, бөлмөлөрү туура өлчөмдө бөлүнгөн (мисалы, ашкана чоң болсо кожойке керектүүлөрдү бир жерден алып, колдонуп, кайра ордуна коём деп басып жүрүп чарчап калат), ички жана сырткы жасалгасы көз чарчабай тургандай, жайында салкын, кышкысын жылуу болушу керек. Терезелери түштүктү карап, бөлмөлөргө күн тийиши кажет. Эң башкысы, үй табигый материалдардан тургузулушу зарыл. Андай тамда адам жумуштан чарчап барган соң бат эс алат, жашоого керектүү энергия менен үзгүлтүксүз камсыз болуп турат. Ооруса да бат айыгат. Адамдар илгертен эле табигаттын айыктыруучу касиети бар экенин билип, табигый материалдардан үй салып келген.

Экологиялык таза үйлөрдө таза аба, оптималдуу нымдуулук болуп, жеңил дем аласың, бат уктап, уйкуң да жакшы канат, сергек, энергияга толгон абалда ойгоносуң. Мына ушул айтылган талаптардын баарына ылайдан тургузулган үйлөр жооп берет. Болгондо да тегерек формадагы, бурчтары жок үйлөрдү салуу керек. Анткени бурчтар адамдын көзүн, нервин чарчатат. Табигатта бурч деген жок. Андыктан жаратылышка чыкканда көз эс алат. Бизге заказ бергендердин бири бурчтары тегерек тарткан ылай там салдырууда. Биздин технологияны колдонгон бир таанышым жарымы ылайдан, жарымы саман түктөн тургузулган формасы жумурткадай үй салып жашап жатат (аянты 36 чарчы метр). Анын аялы оорусунан ошол үйдө жашагандан улам айыккан. Мен деле аллергия оорумдан кантип айыгам деп изденип жүрүп айыгууга ылай жана саман там жардам берерин билип, анан ушундай үйлөрдү кура турган компания ачкам.

Учурда курулуш материалдарына химиялык кошулмалар кошулат. Андай кошулмалар көп кошулган арзан жана сапатсыз материалдар адамдын ден соолугуна зыян келтирүүчү уулуу жыттарды бөлүп чыгарат. Андай жыттар баш оорудан тартып ракка чейин жеткирет. Адам үйүндө эс албай эле шалдырап, ооруйт, энергиясын жоготот, стресске көп кабылат. Бетондон салынган үйлөрдү алсак, ал нымды тартат. Адамдын организми да 80 пайыз суудан турат эмеспи. Демек, бетон адамдагы суюктукту да соруп алат. Адамдын өзүн жаман сезүүсү, ооруп калуусу ошондон келип чыгат. Андыктан илгерки ата-бабалардын ыкмасында, ылай там салуу артык.

«ДУБАЛ ҮЧҮН ЫЛАЙ КОЛ МЕНЕН КОЮЛАТ»

Артыкчылыктары:

• Экологиялык жактан таза, ден соолукка зыяны жок.
• Абаны өткөрүү мүмкүнчүлүгү бар, дем алып турат. Тамак-аш жасаганда чыккан жыттарды соруп алып, кайра тазалап чыгарып турат.
• Жылуулукту узакка сактайт. Айталы, кечинде от жагылса, жылуулукту эртең мененкиге, ал тургай түшкө чейин кармап турат. Жайкысын салкын.
• Өрткө туруктуу.
• Ылайы кайра иштетүүгө жарайт.

Кемчиликтери:

• Жаан-чачындан эзилип кетпеши үчүн сыртын сөзсүз шыбоо керек.
• Ылайдын салмагы оор болгондуктан аны ийлөөгө, дубал тургузууда көп күч керек.
• Жыл мезгилинин ысык кезинде гана тургузулат.

Канымжан Усупбекова
kenesh@super.kg