Мындан жарым жыл мурун өлкөдө акылга сыйбаган кылмыш иши катталган. 27-май күнү 20 жаштагы Бурулай Турдали кызы ала качуунун курмандыгы болгон. Ала качуунун арты кыздын өлүмү менен аяктаган. Бурулай башка жерде дагы эмес, райондук ички иштер бөлүмүнүн ичинде бычакталып, алган жаракаттарынан улам ооруканада каза тапкан. 11-декабрь күнү Бишкек шаарынын Свердлов райондук соту бул иш боюнча өкүм чыгарды. Ага ылайык, сот Бурулайды Марс Бөдөшев өлтүргөн деп таап, ал 20 жылга эркинен ажыратылды.

ОКУЯ ТУУРАЛУУ...

2018-жылдын 27-майында медициналык окуу жайдын 20 жаштагы студенти Бурулай Турдали кызын Марс Бөдөшев аттуу жаран Бишкектен Таласка ала качкан. Бирок алар Сосновка айылындагы посттон өткөндөн кийин кармалып, Жайыл РИИБине жеткирилген. Жайыл РИИБинин имаратынын ичинде Бурулай Турдали кызы да, Марс Бөдөшев да бычактан жаракат алып, ооруканага жеткирилген. Ооруканадан Бурулай жан берсе, Бөдөшев анын өлүмүнө шектелип кармалып, айыккан соң ооруканадан абакка которулган.

Бул окуяда милиция кызматкерлери шалаакылык кылгандыгы үчүн коомчулуктун сынына кабылып, 23 милиция кызматкери ар кандай жаза алган.

Марс Бөдөшев соттук отурумдагы көрсөтмөсүндө Бурулай менен кыз-жигит катары 3 жылдан бери сүйлөшүп жүргөндүгүн айтты. Буга далил катары анын жакындары экөөнүн чогуу түшкөн сүрөттөрүн да жарыялашкан эле. Бирок бул маалыматты Бурулайдын жакындары четке кагып, кыздын август айында башка жигитке турмушка чыгууга камданып жүргөндүгүн айтышууда. Бөдөшев Бурулайга жана өзүнө бычак сайганы эсинде жок экендигин айтууда. Эксперт-криминалист Эрмек Саманчиев кылмыш орун алган жерден бычакты көргөнүн, бирок окуяны көрүп нес болгондугунан андан бармак издерин албай калганын айткан. Башкача айтканда, эксперт окуя болгон жерге барып туруп, негизги милдетин аткарбай койгондугун өзү тастыктап жатат. Аталган жагдайга сот тарабынан көңүл бурулган жок. Дагы бир жагдай, окуя болгон күнү Жайыл
РИИБиндеги камералар эмнегедир иштебей калган.

Сот залында мамлекеттик айыптоочу соттолуучуну кыз ала качуу жана адам өлтүрүү беренелери боюнча айыптуу деп таап, жалпы 23 жылга эркинен ажыратууну, ал эми ала качууга көмөктөшкөн Акмат Сейитовду 7 жылга эркинен ажыратууну соттон суранды. Бөдөшевдин жактоочусу болсо бул иш боюнча толук иликтөө жүрбөй жатканын айтып, кылмыштын курамы толук аныктала электигине байланыштуу айыпталуучуну актап берүүсүн суранды.

Жыйынтыгында Свердлов райондук соту тарабынан Марс Бөдөшев кылмышты жасаган деп табылып 20 жылга, ал эми кыз ала качууга көмөктөшкөндүгү үчүн Акмат Сейитов 7 жылга эркинен ажыратылды. Мындан тышкары жабырлануучу тараптын доо арызынын негизинде Марс Бөдөшев Бурулайдын жакындарына материалдык чыгым катары 300 миң сом, моралдык чыгым катары 500 миң сом төлөп берүүгө милдеттендирилди.

“БИЗ АЯГЫНА ЧЕЙИН КҮРӨШӨБҮЗ. УУЛУМ КҮНӨӨЛҮҮ ЭМЕС”

Гүлийпа Бөдөшеванын уулу абакта жатса, сентябрь айында ал жолдошунан айрылып, кара жамынган. Көзүнөн аккан тамчы жашын улам сүрткөн эне уулунун акталышы үчүн дагы да чуркай берерин айтат:

– Сот уулумду 20 жылга эркинен ажыратты. Акыйкат, чындык кайда? Соттук отурумду баарыңар көрдүңөр. Айыптоочу тарап уулумдун күнөөсүн далилдөөчү бир далил келтирдиби? Жок. Кана бычактагы бармактын издери? Бычактын өзү кана? Бири 12 сантиметрлик бычак дейт, экинчиси 29 сантиметрлик дейт. Бири сары бычак десе, экинчиси ак бычак деп көрсөтүштү. Бычакты милиция кызматкерлеринин бири баштыкка ороп столго койгом десе, башкасы дагы башкача айтып көрсөтмө берип жатышат.

Дагы белгилечү жагдай, уулум эс-учун жоготуп жатканда 28-май күнү бир тергөөчү барып көрсөтмө алып жатат. Кана ал тергөөчү? Эсине келе албай жаткан адамдан кантип көрсөтмө алды? Уулум ооруканада жатканда 7-8 күндөн кийин суранып жатып кирсем, балам мени тааныбай койгон эле. Анда ал кантип көрсөтмө берген? Адам өзүнө 4 жолу бычак сая алабы? Аны да териштиришкен жок. Жактоочубуз айткан жагдайларга сот көңүл бурган жок. Баламды ак жеринен соттошту. Кантип чындыкка жетип, акыйкатты кайдан издейм, кимден жардам сурайм, билбейм (ыйлап).

“УУЛУМ БУРУЛАЙДЫ 27-МАЙ КҮНҮ АЛА КАЧКАН. БИРОК 4-МАЙДА КЫЗ ӨЗ КӨҢҮЛҮ МЕНЕН ЧЫККАН”

– Окуянын чоо-жайын уулумдун өз оозунан угайын десем ага такыр жолуктурбай жатышат. Баламды сот залынан гана көрүп жатам. Анда да балам көрүнчү жерге бирөө туруп алса, жиним келип аларды кубалап, ошол жактан болсо да баламды көрүп алууга ашыгам. Уулум күнөөлүү эмес. Күнөөлүү болсо жазасын алсын. Бирок күнөөсүн далилдеп беришсин, ишенейин. Мындан тышкары сот жабырлануучу тарапка жалпы 800 миң сом төлөп берүүбүздү милдеттендирди. Марс өзү камакта жатса, мен аны кантип төлөйм? Өзүм 4 миң сом гана пенсия алам.

Ооба, уулум 27-майда ал кызды ала качыптыр. Бирок 4-майда ала качкан эмес. Анда кыз өзү көңүлдөнүп уулум менен чогуу Таласка кеткен. Балам кызды өлтүргөн эмес. Ичим сыйрылып жатат. Эмне себептен иш мындай нукта жүрүп жатат, түшүнбөйм. Уулумдун акталышы үчүн чуркайбыз, күрөшөбүз. Эми жактоочулар менен кеңешип, кийинки инстанцияга арыз жазабыз.

Бурулайдын атасы Турдали Кожоналиев менен байланышуу мүмкүн болгон жок. Сот залына кирип жатканда ал “сот туура чечим чыгарса, эч жакка кайрылбайм. Туура эмес чечим чыгарса, мындан ары да күрөшөм” деп билдирген.

АЛА КАЧУУ – КЫЛМЫШ!

Буга чейин канчалаган кыздар ала качуунун курмандыгы болуп келишкен. Алардын көпчүлүгү коомдун басмырлоосунан улам арыз жазуудан да тартынышкан. Арыз жазган күндө деле күнөөлүүлөр жаза алган учурлар жокко эсе. Ала качуу кылмыш экендигин жана ал мыйзам аркылуу жазаланарын коомго түшүндүрүү үчүн Бурулайдын өлүмү керек беле?

Перизат Музуратбекова
koom@super.kg