Кыргыз өлкөсүнүн паспорттору буга чейин чет өлкөлүк жарандарга, кримтөбөлдөргө мыйзамсыз берилген фактылар көп эле катталып келген. Бул жолкусунда көп жыл мурун каза болгон адамдын атынан паспорт берилгенин милиция кызматкерлери аныктап чыгышты.

“ИЗДӨӨДӨ ЖҮРГӨН АДАМ КЫРГЫЗ ПАСПОРТУ МЕНЕН ИСПАНИЯДА КАРМАЛГАН”

Бул кылмыш тууралуу ИИМдин криминалдык милиция кызматынын 3-башкармалыгынын (Уюшкан кылмыштуулукка каршы күрөшүү башкармалыгы) жетекчиси Азамат Токтоналиев төмөнкүлөрдү айтып берди:

– 2018-жылдын январь айында Испанияда Орусиянын укук коргоо органдары тарабынан издөөдө жүргөн 1967-жылы туулган Борис Матузный аттуу Орусиянын жараны кармалган. Уюшкан кылмыштуу тобунун активдүү мүчөсү эсептелген Борис Матузный мурда Уссурийск шаарынын бокс федерациясын жетектеген. Ал адам өлтүрүүнү уюштуруу кылмышына шектелип 2013-жылдан бери издөөдө жүргөн.

Кармалган учурда анын жанында Кыргыз өлкөсүнүн 2 паспорту болгон. Ага бул паспорттор 2016-2017-жылдары Руслан Назаров деген ат менен берилгени аныкталган. Алгачкы паспортун ал 2016-жылы Сузак районунан алган, буга байланыштуу тиешелүү кызматкерлерге кылмыш иши козголгон. Дагы бир паспорт Аламүдүн районунан алынганы аныкталган. Бул райондун калкты паспорттоштуруу жана каттоо бөлүмүн текшерүү учурунда андан башка да мыйзамсыз паспорт берүү болгондугу аныкталган.

“КИМДЕР ПАСПОРТ АЛГАНЫ АЗЫРЫНЧА АНЫКТАЛА ЭЛЕК”

– Мына ушул ишти иликтеген биздин кызматкерлер тарабынан жакында жалпы жарандык паспортторду мыйзамсыз берүү боюнча дагы 4 факты аныкталды. Тагыраагы, 1973-жылы туулган Исмаил Атабаев, 1996-жылы туулган Фотима Атабаева, 1998-жылы төрөлгөн Захро Атабаева жана 1993-жылы жарыкка келген Давлатхожа Шавкат уулу деген жарандарга паспорт берилген. Бул адамдар паспортторун Чүй облусундагы Аламүдүн районунун Мамлекеттик каттоо кызматынын калкты паспорттоштуруу жана каттоо бөлүмүнөн алышкан. Аталган бөлүмдүн башчысы менен бул бөлүмдүн кызматкери 2017-жылдын 18-декабрында паспортторду жасап беришкени аныкталган. Паспорт алган бул жарандар Кыргыз өлкөсүнүн жарандары эмес экендиги аныкталганы менен, алардын кимдер экендиги, кайсы өлкөнүн жарандары болгондугу азырынча тактала элек. Мындайча айтканда, паспорт бөлүмдүн кызматкерлери кимдерге паспорт жасап бергенин өздөрү дагы билишпейт. Паспорт алган жарандар 2017-2018-жылдары Кыргыз өлкөсүнүн чек арасын кесип өткөн жарандардын арасынан табылган эмес. Демек, бул адамдар паспорт алып жатканда өлкө аймагында болгон эмес.

“ЧАРЧАП КАЛГАН БАЛАНЫН АТЫНАН ПАСПОРТ БЕРИШКЕН”

– Давлатхожа Шавкат уулунун атына жалпы жарандык паспорт 1993-жылы 2-декабрда туулгандыгы тууралуу күбөлүктүн негизинде 2018-жылы январда Жалал-Абад шаарынын жарандык абалдын актыларын каттоо бөлүмүндө берилген. Бирок жашаган жерин текшерүү учурунда Давлатхожа Шавкат уулу 1995-жылы 2 жашында эле чарчап калганы аныкталган.

Мындан тышкары Фотима Атабаеванын атындагы ПИНдер менен эки адамга паспорт берилген. Алгачкысы 2017-жылдын 18-декабрында берилсе, экинчиси 2018-жылдын 11-январында берилген. Айырмачылыгы – паспорттордо эки башка адамдын сүрөттөрү чапталган.

Бул адамдарга берилген паспортто алардын жашаган даректери да туура эмес жазылган. Паспортто көрсөтүлгөн даректерде таптакыр башка адамдар жашаган же ал даректе турак үй эмес, административдик мекеме жайгашканы аныкталган.

“КЫЛМЫШКА ШЕКТҮҮЛӨР ҮЙ КАМАГЫНДА”

– Мыйзамсыз паспорт бергенге шектелип Аламүдүн районунун Мамлекеттик каттоо кызматынын калкты паспорттоштуруу жана каттоо бөлүмүнүн мурдагы башчысы, учурда Ош шаарынын Мамлекеттик каттоо кызматынын калкты паспорттоштуруу жана каттоо бөлүмүнүн башчысы болуп эмгектенип жаткан У.О. жана Аламүдүн паспорт столунун мурдагы кызматкери А.Н. деген жарандар кармалган. Экөөнүн үстүнөн ИИМдин тергөө кызматы тарабынан Кылмыш-жаза кодексинин 304-беренеси (Кызматтык абалынан кыянаттык менен пайдалануу), 315-беренеси (Кыргыз Республикасынын жаранынын паспортун мыйзамсыз берүү, ошого тете документке Кыргыз Республикасынын жарандыгын мыйзамсыз алууга алып келген атайын жалган маалыматтарды киргизүү) жана 350-беренеси (Документтерди, мамлекеттик сыйлыктарды, штамптарды, мөөрлөрдү, бланктарды колго жасоо, даярдоо, сатуу же алардын жасалмаларын пайдалануу) менен кылмыш иши козголгон. Кылмышка шектелип кармалгандардын баш коргоо чарасын караган сот аларды үй камагына чыгарган. Учурда тергөө иштери жүрүп жатат.

Кубан Жумамидинов
koom@super.kg