Узак сапарда таксинин ичиндеги эже-байкелер ар кыл темада кеп козгоп жүрүп отурушат эмеспи. Биздин сапарыбыз да ошондой болду. Арткы орундукта сиңдим экөөбүз, алдыда 40-50 жаштагы эже, байкелер. Сапарыбыз узак. Саясаттан тартып ар нерсени талкуулап баратышты. Бир кезде «ала качууну жойбой эле койсо болмок, жоош балдар үйлөнбөй калып жатышат, кыздардын жашы өтүп баратат...» деп өздөрү ала качып үйлөнгөнүн, ала качып турмушка чыкканын айтып берип келатышты. Анан бизге кайрылып «турмушка чыктыңар беле? Турмушка чыга элек болсоңор, ала качтыралы, кыз кылыгын кылат, анан отурат да» деп жанымдагы эжелер мен жөнүндө сүйлөшүп, тыянак да чыгарып коюшту. Унчуккан жокмун, китеп окуп бара жаткам, китепке үңүлүп отура бердим. «Унчуккан жок, кыздын унчукпаганы макул болгону» деп жиберишти. Анан «ким эле өз жашоосун будуң-чаң кылгысы келсин, азыр мырзалар деле көңүлү жок кызды ала качып алып, эртеңкиси бүдөмүк, туман болгон үй-бүлө күткүсү келбесе керек» десем, «азыркылар тибиреп эле турушат» деди алдыдагы эже.
Ошону менен буга иренжип отуруп таежемдикине да жеттим. Ал жакка барып чайга отургандан тартып эле мен жөнүндө сөз козголду. «Чоңойдуң. Окууну да бүттүң. Эми сүйлөшкөн жигитиң барбы? Болду, жүрө бербей кет. Жашың деле 25ке келип калыптыр. 25, 26, 27… Анан жигит тандамай башталат, анан сен курдуулар үйлөнүп кетет. Жашың өтүп кетпесин. Кичине бирөө-жарым менен мамиле түзүп көрсөң боло. Сенин эмнең кетип жатты эле? Жолук, байкап көр, телефон номериңди бир жигитке берем, оройлонбой жакшылап сүйлөшсөң. Балким, жылдызыңар келишип кетет. И-и, ай, тигил Тамаранын байкесинин баласы менен таанышып көрбөйсүңбү, ичпейт, чекпейт, үй-жайдын баары ага калат. Оокат жыйнайм деп да жүрмөк белең?» Уф-ф! Уф-ф, ушунча нерсенин баарын айта бериштин кажети барбы? Турмушка чыга элек кыз кимиңерге зыянын тийгизди же кимиңердин наныңарды тартып жеп алды? Алар өз оокатын кылып, үйүнө кол кабыш кылып жатат.
Кайда барбайын, кимге жолукпайын ушинтип айтышат, башың айланат. Анан жигиттерге номериңди беришет, сүйлөшпөй койсоң «көп эле тандай бербесеңчи» дешет. Чынында тандаган деле жокмун. Болгону мен андай ортомчулар аркылуу кадам жасаган балдарды жактырбайм. Аларды болушунча мактайсыңар, эч эле чаң жугузбайсыңар. Анан силер укмуш деген жигитиңер чалат, кыйын болуп алган тим эле «мен Мирлан, баланча эже бир жигит чалса тааныш деди беле сага?» дегенде жөн эле өрттөнөсүң. Өлдү ушул жерден баары, таанышып көрөйүн деген планыңдын таш-талканы чыгат. Силер «тааныш, ушуга тий, сени алаканына салып багат» деп жаткан балдарыңардын сөзүнөн жылуулук сезилбесе, алардын алаканына салып багарынан күмөнүм бар. Мына, ушундай. Анан «тандадың, тандаган тазга жолугат» деп силер кыжырга тиесиңер. Жөн эле кыздарды жайына коюп койсоңор болбойбу? Өз адамын кезиктирсе, жылдызы келишсе, силер токтото албайсыңар.
Таежемдин, жеңелеримдин сөзүнөн кийин ушинтип түн бир оокумга чейин болушунча наалыдым да, анан сени эстедим. Өзүмө «м-м, сени эмне эле эч ким менен мамиле түзбөй, күткөнү бардай эле жүрөт десе, ошондо көңүлүң бар турбайбы» деп кудуңдап алдым. Көрсө, сен жөнүндө ойлонуу да мага кубаныч тартуулайт экен. Мен аны жанагы толгон-токой сөздөрдөн кийин даана сездим.
Чын эле, сенин бир көз карашың жүзүмө жылмаюу тартуулап, илеби бүтүндөй дүйнөмдү жылытат экен. Чечкиндүү кадамдарың, олуттуу сөзүң, билгичтигиң, аракетчилдигиң, ашыкча камкордугуң, дегеле сен мага ар бир кадамың менен дем берет экенсиң... Баса, сен майдаланбайсың, майдаланба, сен ушул турушуңда сонунсуң. Сени ушул бойдон сактап калгым келет.
Бир адамдын гана жанында өзүңдү алсыз сезип, ага таянып, ага жөлөнүп эркелегиң келчү эмес беле, мына, сага негизги каарман. Ушуну сүй, ушунун ийинине башыңды жөлө. Сырдаш, көйгөйлөрүңдү айт, кеңеш. Сезимдериңди билдир. Экөөңөр бирге план түзгүлө. Бирге дегеним баш кошкула деген эле кеп. Көп балалуу болгула. Ал да көп балалуу болгусу келет.
Эй, эй, коё турсаң, сен ал жөнүндө жыргап ойлонуп жатасың го. Калп эле бой көтөрүмүш боло бербесең, мындайлар шалпактап эле кайра-кайра сүйүүсүн арнай бербейт. «Көңүлү жок немени кыйнайт белем?» деп баса берсе отурасың көз жашыңды көлдөтүп. Сага ушул керекпи? Албетте, керек эмес, ошон үчүн сен дагы сүйүүңдү билдир, кам көр, убакыт бөл. Жазса жазам, чалса жооп берем деп жөн эле кыйын боло бербесең. Бул мамиле сенин чечкиндүү кадамыңды күтүп турат. Андан көрө сен бул мамилени жакшыртып жогорудагыдай сөздөргө чекит кой!

Айганыш