Мезгил үнү

Үч фракциядан куралган алгачкы коалиция үч күнгө жетпей ыдырады. Бул окуядан кийин президент Роза Отунбаева мурда айтылгандай Өмүрбек Текебаевге эмес, анын адашы Өмүрбек Бабановго парламенттик көпчүлүктү түзүү тизгинин карматты. Эми Өмүрбек мырзанын агаларына тиши өтөбү? Көпчүлүк ушул суроого жооп таппай турат.

“АТА МЕКЕНДИ” АЛДАП, КИЙИН АТТАП КЕТИШТИ
КСДП, “Республика” жана “Ата Мекен” партияларынан коалиция куралганын кабарлаганбыз. Тилекке каршы, жаңылык тарап-таркабай жатып, спикерди шайлоо учурунда парламенттик көпчүлүк ыдырап кетти. Эскерте кетсек, 67 депутаттан турган коалициянын ичинен 58и гана Өмүрбек Текебаевди колдоп, 53 эл өкүлү бар азчылыкка дагы алтоо кошулуп, 59 депутат каршы добуш берди. “Текебаевди ким сатты?” деген суроо Ак үйдү аралай Кыргызстанга тарады. “Ата мекенчилердин” өзүнүн лидерине каршы добуш бериши болбогон кеп. КСДП да Текебаевди толугу менен колдогонун билдирди. “Бабановчулардын” ичинен экөө “жумуртканын сасыткысындай” болуп, “жеке пикиринен улам” каршы добуш бергенин айтышкан. Бирок Өмүрбек Бабанов: “Менде коалицияга кирген башка фракциялардын депутаттары деле Текебаевге каршы добуш бергени тууралуу маалымат бар”,- деди.
Бирок Кыргызстан кичинекей эле өлкө эмеспи, кыбыр эткен кыймылдын баары байкалып турат. Ошол эле күнү Ак үйдө "Өмүрбек Текебаевди спикер кылбоо үчүн сырттан 2 миллион доллар бөлүндү" деген күбүр-шыбыр заматта тарап кетти. Бул "жашыл акчаны" коалицияга кирген эле бир фракциянын ичинде каршы добуш бергендер бөлүшүп алганын да узун кулактар айтышты.
Ошентип, бул окуя дым-дым болду. Бирок президент Роза Отунбаеванын буга чейин айтылгандай коалиция курууну Өмүрбек Текебаевге тапшырбай, Бабанов мырзага бергени кызыгууну жаратты.

ҮЧ БУТТАН ТӨРТ БУТКА ӨТТҮК
КСДП менен “Республика” партиялары шайлоонун жыйынтыгы белгилүү болор замат чогуу иш алып барарын жарыялашкан. Көпчүлүктү куроо сунушу “бабановчуларга” өткөрүлгөн соң кайрадан эле алардын тобуна биринчилерден болуп КСДП кошулууга даярданды. Ушул жерден “Атамбаев акырына жеткире албаган коалицияны Бабанов түзө алабы?” деген суроо туулат.
Чү дегенде эле “Республика” коалицияны түзүү боюнча сүйлөшүүлөрдө ар бир лидер менен макулдашып отурбай, анын ордуна жумушчу топ түзөрүн айтты. Андан сырткары “сүткө оозу күйгөн айранды үйлөп ичет” демекчи, коалиция үч эмес, жок дегенде төрт партиядан кураларын билдиришти. Керек болсо парламенттик көпчүлүктү үстөлгө салыштырып жиберишип, “үч буттуу эмес, төрт буттуу үстөл бутунда жакшы турат” дешти. Ошентип, эң жаш лидер болгон Өмүрбек Бабанов өкмөт башчысы болгусу келген азуулуу Кулов менен Атамбаев жана “спикер болом” деп шымаланган Текебаев менен Ташиевдин ортосунда чайналып калбай, кантип жол таап кетерин билбей убара. Айтмакчы, акыркы маалыматтар боюнча “Республика” партиясы Жогорку Кеңештеги төрагалык орунду “ата журтчуларга” сунуштаптыр.

ДЕМӨӨРЧҮЛӨР ДА ТОСКООЛ БОЛУШУУДА
Коалицияны түзүү түйшүгү лидерлердин асман чапчыган амбицияларынан улам создугуп, бүгүнкү күндө саясий кризисти жаратууда. Шайлоо 10-октябрда өтсө, Жогорку Кеңештин жаңы депутаттары 10-ноябрда мандатын алышты, ал эми арадан дагы 20 күн өткөн соң алгачкы коалиция түзүлдү. Бул аралыкта Атамбаев “Ар-намысты” тобуна кошоюн деп чыкканда анын лидери Феликс Кулов “өкмөт башчылыкты бергиле” деп көшөрүп отуруп биригүүдөн баш тартып койду. Ал эми “Ата Мекен” партиясы коалицияга кошулуунун негизги шарты иретинде анын төрагалыгына Өмүрбек Текебаевдин келүү зарылдыгын атаган. Андыктан эртең Өмүрбек Бабанов коалицияга Алмазбек Атамбаев менен Феликс Куловду кошо турган болсо, экөө өкмөт башчылыкты талашары анык. Ачык айтылбаганы менен, негизги тоскоолдукту партиялардын көмүскөдөгү демөөрчүлөрү да жаратууда. Анткени орусиячыл маанайдагы КСДП, “Республика”, “Ар-намыс” жана “Ата Журт” партияларынын биригишине бир топ мүмкүнчүлүктөр бар. Ал эми төраганы шайлоо окуясынан кийин “Ата Мекендин” оппозицияга кетип калуу ыктымалдыгы чоң дешүүдө.
Эми кезектеги Бабановдун аракети дагы ишке ашпай калса, анда президент үчүнчүсүндө аралашпайт. Себеби акыркы коалицияны түзүү вазыйпасын парламент өз ара чечет. Анын үмүтү да акталбаса, демек, парламент таркатылат. Ошентип, "баягы эле Мамайдын көрү" демекчи, парламенттик шайлоо башынан өткөрүлөт. Бирок буга көпчүлүгү жеткирбесе керек деп ойлойбуз.

Эльвира Караева
politika@super.kg

ПАРЛАМЕНТТЕГИ 5 ЛИДЕРДИН КИМИСИ СИЗДЕ КӨБҮРӨӨК ИШЕНИМ ЖАРАТАТ?

Кумар Жалиев,
24 жашта, спортчу:
– “Ата Журт” партиясынын лидери Камчыбек Ташиевдин буга чейин аткарган ишине күбө болуп келгем. Башкалардын кыйраткан жумушун көрө элекмин. Андыктан Кыргызстандын өнүккөн келечегин дал ушул адам менен көрө алам.

Айнагүл Көбөгөнова,
52 жашта, эсепчи:
– Өмүрбек Текебаевге ишенимим чоң. Ал принципиалдуу киши, өз пикиринен кайтпайт. Мына ушул сапаты мага күчтүү лидер катары көрүнөт. Калган төртөөнө "тойгом". Алар кур сөзү менен тойгузуп келгендер жана уланта беришет.

Рустам Карыбеков,
20 жашта, студент:
– Алмазбек Атамбаевге ишенем. Анткени ал экономиканы жакшы билген киши. Учурда экономикабыз аксап турганда мына ушул киши бизди ийгиликке жеткирет дейм. Ага кошумча Феликс Куловго да ишеним артам. Анын сүрү эле бир топ го. Чыныгы эркек да (күлүп)!

Ярмухамбет Сабиров,
43 жашта, мугалим:
– 5 лидердин төртөөсү тең мурунку бийликте иштешкен. Колунан бир нерсе келсе, ошондо эле көрмөкмүн. Менин ишенгеним – Өмүрбек Чиркешович. Анын өжөрлүгү мени таң калтырат. Дал ушул сапаты менен жакшылыкты алып келет деп ишенем.

Аида Эпеева,
23 жашта, студент:
– 5 лидердин ичинен мен Өмүрбек Бабановго ишенем. Ал койгон максатына жетчү инсандардан. Анан да бул кишинин көзүндө "мага ишенгиле" деген жазуу бардай туюла берет.
Күчтүү адамдын илеби уруп турат.

Имамажы Мизамидинов,
55 жашта, айдоочу:
– Кимисине? Эч кимисине ишенбейм. Булардын баары Алла Таала бар экенин унутуп коюшкан. Акчаны баарынан алдыга коюшат. Качан бийликке ыймандуу, Жараткандан корккон башчы келгенде гана ушул суроого ишенимдүү жооп берем.

Замир Казакбаев,
30 жашта, ди-джей:
– Ой, билесиңерби, чынында, эч кимисине ишенбейм. Бирок үмүт деген болуш керек го. Мындай үмүттүн шооласы Өмүрбек Текебаевден гана чачырап тургандай.

Бактыгүл Сокушова