ТЕСТ: Сиз дагы кофемансызбы? Анда Coffee Time жарыялайбыз...

Кофеин күч берүүчү (допинг) каражат болуп эсептелинет. Мындан улам Эл аралык Олимпиада комитети кофени колдонууга тыюу салынган каражаттардын катарына кошуп, спортчуларга кофе ичүүгө тыюу салынган.

Дүйнөдөгү эң кымбат кофе "Кара тумшук" (чёрный бивень) деп аталат. Таиландда пилдерге күнүнө 32 килограмм кофе мөмөсү ага кошумча банан, кант камышы жана башка ден соолукка пайдалуу мөмө-жемиш берилип, алар 15-30 саат аралыгында пилдин ашказанында иштелип чыгат. Пил заңдаган соң кофе мөмөлөрүн терип алышып, жууп-тазалап, андан кийин өндүрүштө пайдаланышат. 32 килограмм кофе мөмөсүнөн 1 килограмм Кара тумшук алынат да, баасы 1100 долларга бааланат.

Швеция жана Финляндия өлкөлөрүнүн тургундары кофе ичүү боюнча дүйнөдө алдыңкы орунда. Орто эсеп менен алганда бул мамлекеттерде бир киши күнүнө 5 кружка кофе ичет.

Кофенин 80ге жакын сорту бар. Алардын дүйнөгө кеңири тараган сорту арабика, робуста, либерика, эксцельса.

Бариста деп кофе даярдоочу адисти айтабыз.

Моккачино жана мокко бир эле суусундуктун аталышы. Түндүк Америкада мокко деп тараса, Европада моккачино деп жайылган. Аталган суусундук эспрессо, ысык сүт жана шоколад же какаодон даярдалат.

Дүйнөдө кофенин 80ге жакын сорту бар. Алардын ичинен кеңири тараганы арабика жана робуста деген сорту. Арабикада 1 пайыз кофеин, ал эми робустада 2 пайыз кофеин бар. Дүйнөдөгү калктын 70 пайызы арабика сортундагы кофени ичишсе, 30 пайызы робуста сортун ичишет.

Сүттү көбүртүүчү кувшин питчер деп аталып, баристанын кофе жасоодогу негизги идиштеринин бири болуп саналат. Көбүртүлгөн сүттү эспрессо, капучино, латте даярдоодо колдонушат.

Кофени өстүрүү эмес, өндүрүү боюнча Бразилия өлкөсү биринчи орунда турат. Дүйнөлүк рыноктогу кофенин 40 пайызын дал ушул мамлекет иштеп чыгарат. Ал эми Вьетнам жана Колумбия мамлекеттери кийинки лидерлик саптан орун алган.

АКШдагы штаттардын ичинен тек Гавайиде гана кофе өстүрүлөт. Андагы плантациянын жалпы аянты 2510 гектарга барабар.

1475-жылы Константинополь, азыркы Түркиянын аймагында алгачкы кофе даярдап саткан дүкөн ачылган.

Американо Италияда пайда болгон. Экинчи Дүйнөлүк согуш учурунда америкалык аскерлер европалыктардын ыкмасы менен даярдалган кофени (эспрессо) "ачуу" деп иче алышпай, суу кошуп ичишкен. Мындан улам эспрессого суу кошуп даярдалган кофени американо деп калышкан.

Ар бир элдин кофеге болгон табити ар башка. Мисалы, немистер менен швейцариялыктар кофеге шоколад кошуп ичишсе, мексикалыктар корица кошушат. Ал эми марокколуктар кофенин даамын арттыруу үчүн калемпирди пайдаланат.

Курамына спирт, сүт, сироп жана башка түрдүү азыктар кошулуп, суусундуктун негизин кофе түзсө коктейль болуп эсептелет.