ТЕСТ: Океандар тууралуу билесизби? Жер бетинин теңинен көп аянтын ээлеген мейкиндик жөнүндө билимиңизди текшериңиз

Ирландия, Исландия, Улуу Британия, Дания өлкөлөрү талашкан "Роколл" аска-аралы Атлантика океанында жайгашкан. Узундугу 23 метр, жалпы аянты 570 чарчы метр болгон аска атылган жанар тоонун калдыгынан пайда болгон.

Тарыхта суу астындагы жер титирөөдөн улам ири цунами Инд океанында 2004-жылы болгон. Океандан көтөрүлгөн суунун бийиктиги 30 метрге чейин жетип, андан Шри-Ланка, Индонезия, Таиланд жана Индия өлкөлөрүнүн жээгине жакын жайгашкан аймактар жабыр тарткан. Жалпысынан 235 миң адам каза болуп, 10 миңден ашуун адам белгисиз жоголгон, миллиондон ашуун жаран үйсүз калган.

Күнүмдүк турмушта, массалык маалымат каражаттарында көпчүлүк океандын ары жагындагы өлкөлөр деп АКШ, Канада, Мексика жана аларга жакын жайгашкан башка мамлекеттер айтылат.

Кыргыз өлкөсүнө Инд океаны жакын. Экөөнүн аралыгы 2 миң чакырымды түзөт. Ал эми Атлантика океаны болжол менен 5 миң чакырымдан ашуун, Тынч океаны 3 миң 700, Түндүк муз океаны 2 миң 600 чакырым алыстыкта жайгашкан.

Тынч, Атлантика жана Түндүк Муз океандарынын жээктери менен Орусия, Канада, АКШ жана Норвегия мамлекеттери чектешет.

Атактуу деңиз саякатчысы Фернан Магеллан экспедиция жасоо үчүн Тынч океаны менен баратып анын тынчтыгына, жайбаракаттыгына таасирленип "тынч экен" деп сүрөттөгөн. Мындан улам Тынч океан деп аталып калгандыгы айтылып келет.

Океан суулары жер бетинин 71 пайыз аянтын түзөт (болжол менен 361 миллион чарчы километр).

1912-жылы 15-апрелде Улуу Британиядан Нью-Йорк шаарына бараткан 1496 жүргүнчүсү бар "Титаник" кемеси Атлантика океанында кырсыкка кабылып, сууга чөгүп кеткен. Кырсыктан 712 адам аман калган

Атлантика океанындагы эң сырдуу жер "Бермуд үч бурчтугу" деп айтылат.

Океандар арасында суунун эң терең чекити Тынч океанынын Мариан ойдуңунда жайгашып, ал "Челенджер" деп аталат. Анын максималдуу тереңдиги 10 миң 994 метрди түзөт.

Тынч океан - Жер шарындагы океандардын эң чоңу. Анын жалпы аянты 178,684 миллион чарчы километрди түзөт. Ал эми эң кичинекей океан деп Түндүк Муз океаны эсептелет. Анын аянты 14,75 миллион чарчы километрди түзөт.

2000-жылы эл аралык гидрография уюму Атлантика, Тынч жана Инд океандарынын түштүк бөлүгүн бириктирген Түштүк (Антарктика) океанын өзүнчө бөлүп карап, бешинчи океан катары бекиткен. Түштүк океандын жалпы аянты 20,327 миллион чарчы километрди түзүп, аянты боюнча дүйнөдө 4-орунда турат.

Жер планетасында 5 океан бар. Алар Тынч, Инд, Атлантика, Түндүк муз жана Түштүк океандары.

Океандар тууралуу илим океанология деп аталат.