ТЕСТ: "Жалкоого эшик - арт" деген макалдын чечмеленишин билесизби? Кыргыз тилден кыйналбайм десеңиз тесттен өтүңүз
Жыргагандын баары эле турмуш эмес,
“Жылт” эткендин баары эле жылдыз эмес.
Билебиз деп төштөрүн каккан менен,
Билбегендер өз тилин кыргыз эмес.
23-сентябрь – Мамлекеттик тил күнү. Кыргыз тили – Кыргыз Республикасынын негизги калкынын, кыргыз улутунун тили. Эне тилди сүйүү ар бир атуулдун адамдык парзы, тагыраагы, эне тил – адамдын кан-жаны менен кошо бүткөн, боор эти менен тең, эч нерсеге алмаштыргыс ыйык дөөлөтү, сыймыгы. Кыргыз тилинде мыкты билем десеңиз, өзүңүздү тесттен сынап көрүңүз.
кошулду
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Патриоттук маанайдагы ырында “Жан жерим” деген уят сөздү кайталап ырдаган кайсы ырчы катуу сынга кабылган?
Ырчы Самат Дөөлөтбаков өзүнүн “Ишенүү” аталышындагы патриоттук чыгармасында “Жаным, жерим, ишенем сага” деген сөздү обонго карата кыскартып “Жан жерим” деген уят сөзгө айлантып алган. Ырчы сын-пикирлерден улам текстти оңдоп, катасын моюнга алган.
Кийинки суроо
Лира Seven
Самат Дөөлөтбаков
Бекчоро
Калька деген эмне?
Сөздү же сөз айкашын бир тилден экинчи тилге өз калыбында которуу. Мисалы: красные - кызылдар, белые - актар, правые – оңчулдар, левые - солчулдар, борьба- күрөш, течение – агым, волна - толкун ж.б.
Кийинки суроо
Сүйлөө органдары жөнүндөгү илим
Сөздү же сөз айкашын бир тилден экинчи тилге өз калыбында которуу
Адам аттарын изилдөөчү илим
Илгери-кийин, ак-кара, аз-көп деген сөздөр кайсы топко кирет?
Ак-кара деген сыяктуу мааниси бири-бирине карама-каршы келген сөздөр антонимдер деп аталат.
Кийинки суроо
антонимдер
синонимдер
омонимдер
Төмөнкүлөрдүн арасынан макалды табыңыз...
Макалдар - адамдардын эзелтеден бери келе жаткан философиялык ой корутундусу, тарбиялоо максатында колдонулган фольклордук чыгармалар.
Кийинки суроо
Айтса – жүрөккө, чапса – билекке.
Көкөтөйдүн ашы – көп чырдын башы
Чабалекей чырылдап, уясынан дагы учту
“Кыргыз тилинин орфографиялык сөздүгүн” ким түзгөн?
Кыргыз тилиндеги сөздөрдү туура, катасыз жазууга үйрөтүүчү сөздүк (60 миң сөз) кыргыз совет тилчиси, улуттук туңгуч лексикограф жана лексиколог Хусейин Карасаев тарабынан жазылып 1966-жылы жарык көргөн.
Кийинки суроо
Эсенкул Абдулдаев
Хусейин Карасаев
Бүбүйна Орузбаева
Кыргыз тилиндеги "Кыргызча-орусча" сөздүктү ким түзгөн?
Чыгаан түрколог окумуштуу, кыргыз таануучу Константин Кузьмич Юдахин 1925-жылдан тарта Кыргыз жергесин кыдырып, кыргыз тилинин сөз байлыгын жыйнап, 1940-жылы "Кыргызча-орусча" сөздүгүн жарыкка чыгарган. Китептин кеңейтилген 2-басылышы (1967-жылы) СССРдин мамлекеттик сыйлыгына татыган.
Кийинки суроо
Игорь Батманов
Константин Юдахин
Калкабай Сартбаев
Тавтология деген эмне?
1)Бир сөздүн же бирдей маанидеги сөздөрдүн ыксыз кайталанышы. 2)Бир эле аныктаманы же далилди кайра-кайра аныктап, далилдеп көрсөтө берүү (кайталап-кайталап эле).
Кийинки суроо
Бир сөздүн же бирдей маанидеги сөздөрдүн ыксыз кайталанышы
Тил ичиндеги өзгөчөлүктөрдү изилдейт
Тилдеги лексикалык айырмачылыктар жөнүндөгү илим
Жакшы, дурус, мыкты, түзүк деген сөздөр кайсы топко кирет?
Айтылышы ар түрдүү, мааниси бири-бирине жакын сөздөр синонимдер деп аталат. Мисалы: айлана - чөйрө, теребел, чөлкөм, туш тарап, чар тарап ж.б.
Кийинки суроо
Неологизмдер
Синонимдер
Терминдер
Бир ууч элдин уйдун бөйрөгүндөй болуп жүрүүсү – эң жаман жорук. Бул сүйлөмдөгү “уйдун бөйрөгүндөй болуу” фразеологизми кандай мааниде колдонулган?
Ынтымаксыз, бирикпеген, башы кошулбаган деген сөздөргө синоним катары колдонулат.
Кийинки суроо
ынтымаксыз
алыс жайгашкан
окшош
Кыргыз тили фразеологизмдерге бай. Алар кепке көркөмдүүлүк, образдуулук берип турат. Төмөнкүлөрдүн кайсынысы фразеологизм эмес?
Бул тарбиялоо максатында калыптанган, кыргыз тилинде кеңири колдонулуп келген макал.
Кийинки суроо
Согончогу канабоо
Акмакка акыл айтсаң укпайт, пайда кылсаң жукпайт
Бөрк ал десе баш алуу
Жалкоого эшик - арт. Бул макалдын туура чечмелениши кандай?
Арт - бул жерде ашуу маанисинде берилген. Макалды чечмелей келгенде жалкоого эшик да ашуу, бел сыяктуу көрүнөт.
Кийинки суроо
Жалкоого көп жумуш жасатуу керек
Жалкоо бир күнү оңолот
Жалкоо эшиктен чыгуудан да эринет
Азыркы кыргыз ариби кайсы алфавитке негизделип түзүлгөн?
Азыркы кыргыз ариби 1940-жылы Кирилл алфавитинин негизинде ө, ү, ң тамгалары кошулуп, жалпысынан 36 тамга болуп түзүлгөн.
Кийинки суроо
Кирилл
Латын
Араб
Кыргыз тил илиминин алгачкы негиз салуучуларын атаңыз...
Касым Тыныстанов (1901-1938, Ысык-Көл району, Чырпыкты айылы) – кыргыз тил илиминин негиздөөчүсү, азыркы кыргыз адабиятына негиз салгандардын бири, акын, драматург, агартуучу, коомдук ишмер, журналист, биринчи кыргыз профессору (1936).
Ишеналы Арабаев (1882-1933, Кочкор болуштугу, Күн-Батыш айылы) - XX кылымдын башындагы залкар кыргыз илимпоз-агартуучусу, коомдук ишмери, "Алаш Ордо" партиясынын мүчөсү, советтик агартуу системасын түптөөгө зор салым кошкон китеп автору.
Кийинки суроо
Касым Тыныстанов, Ишеналы Арабаев
Ишеналы Арабаев, Каюм Мифтаков
Алыкул Осмонов, Хусейин Карасаев
Байыркы эстеликтерде грек “херкис”, монголчо “хиргис”, латынча “керкис”, араб тилинде “хырхыз” деп аталган улут азыр кандай аталат?
“Кыргыз” аты байыркы эстеликтерде грекче “херкис”, монголчо “хиргис”, латынча “керкис”, араб тилинде “хырхыз” формаларында чагылдырылган. Кыргыздар өздөрүнө таандык рун жазууларында “кыргыз” атын жазып калтырышкан.
Кийинки суроо
кыпчак
кытай
кыргыз
Кыргыз тили Кыргыз Республикасынын мамлекеттик тили болуп кабыл алынганына быйыл канча жыл болду?
23-сентябрь, 1989-жыл. Кыргыз ССРинин Жогорку Совети атайын мыйзам кабыл алып, кыргыз тилине “мамлекеттик тил” макамын ыйгаруу менен эгемендүү мамлекетти курууга чоң кадам жасагандыгына быйыл 29 жыл болду.
Кийинки суроо
25
27
29
"Гүлсарат", "Ак кеме"... Айтматовдун чыгармаларын унута элексизби?
Сиздин упайыңыз
70
Туура жооп: 9
Ката жооп: 5
Жалпы: 14 суроо
Урматтуу колдонуучу! Эгер сизде коомчулуктун көңүлүн буруп, талкууну талап кылган жаңылыгыӊыз болсо биз менен бөлүшүӊүз.
Momun..., минус баскандар ишенбей аткан го. 2 же 3 суроону википедидан карадым мойнума алам. Уверенно жооп бергени где то 12 болду окшойт. Калгандары интуитивно болуп кетти
Кыргыз тилин 4-5 ке окучумун, андан бери 8 жыл отуптур, унутуп бутупмун...