ТЕСТ: Сезимдердин падышасы - сүйүү тууралуу кызыктуу фактыларды билесизби?

Сүйүп калуудан коркуу фобиясы филофобия деп аталат. Психологдордун айтымында, филофобия үй-бүлөсүндө чыр-чатак көп болуп, ата-эне баланын көзүнчө урушуп, кол көтөрүүгө чейин баргандан пайда болот. Ошондой эле ата-энеси ажырашканда, апасы же атасы балдарды таштап кеткенде пайда болушу мүмкүн. Ал эми чоң адамдарда сүйүүдөн запкы тарткандарда пайда болот.

Окумуштуулар изилдегендей, сүйүүгө кабылган адамдын организминде "дофамин" - ырахат алуу гормону көп көлөмдө иштелип чыга баштайт. Ушундай эле көлөмдөгү ырахаттануу гормону адам баңги затын колдонгондо жана кумар оюнун ойногондо иштелип чыгары аныкталган.

Сүйүшкөн түгөйлөрдүн мамилесиндеги назиктик, жумшактык үчүн окситоцин гормону жооп берет. Бул гормондун окумуштуулар ата-эненин балага болгон сүйүүсү учурунда да көп иштелерин байкашкан. Ошол себептен ата-эненин сүйүүсү деп да атап коюшат.

"Көкүрөктөгү (курсактагы) көпөлөктөр" - бул жөн эле ойлоп табылган нерсе эмес. Окумуштуулар изилдешкендей, сүйүүгө кабылган адамдын курсак тушундагы кытыгылаган жагымдуу сезим норадреналин гормонун чакырат. Бул гормон кадимки стресске каршы иштелип чыкчу гормон.

Эркек адам сүйүүгө кабылганда мээсиндеги көздүн көрүүсү үчүн жооп берген бөлүгү активдүү иштеп баштайт. Окумуштуулар мындан улам "эркек көзү менен сүйөт", "эркек аялдын сырткы келбетине карап сүйөт" деген сөздөрдүн илимий аныктамасы бар дешет.

Байыркы Грецияда алманы сүйүүнүн символу деп билишкен. Анткени бул жемиш бактан үзүлгөндөн кийин деле өзүнүн сулуу көрүнүшүн узак убакытка чейин сактап турат.

Сүйүүнүн гормону саналган окситоцин адамдын организминде дал кучакташуу учурунда иштелип чыгат. Изилдөөлөрдүн жыйынтыгында белгилүү болгондой, бул гормон баш ооруну төмөндөтүп, айрымдарынын баш оорусун айыктырып да коюшу мүмкүн. Ошол себептен башыңыз ооруп чыкса дарыга чуркаардан мурун сүйүктүүңүз менен кучакташып коюңуз.

Окумуштуулардын изилдөөлөрүнүн жыйынтыгына таянсак, адамга коркунуч жаралган учурда же кандайдыр бир коркунучтуу көрүнүштөн кийин түгөйлөр бири-бирине жагымдуу көрүнүп, жөнөкөй учурларга салыштырмалуу бири-бирине болгон сүйүүсү күчөй түшөт.

Окумуштуулар адамдын жыты аны жактырып калууга чоң мүмкүнчүлүк берет деген жыйынтыкка келишкен. Тактап айтканда, адамдар жыт аркылуу да табышып, жактырып калуусу толук мүмкүн. Бул нерсе тестостерондун деңгээлинен көз каранды.

Эмне үчүн бир жерде чогуу иштеген адамдардын ортосунда сүйүү мамилесинин пайда болуусу көп кездешет? Сурамжылоонун жана изилдөөнүн жыйынтыктарына караганда анын башкы себеби - бул жакындык, жакындашуу болуп саналат. Жакындык - байланышты жана комфортту, кам көрүүнү шарттайт. Мунун соңу көпчүлүк учурларда сүйүүгө алып барат.

Адам үйлөнгөнгө чейин орто эсеп менен 7 жолу сүйүүгө кабылат. Окумуштуулар изилдегендей, адам үй-бүлө куруу үчүн түгөйүн тапканга чейин башынан 10го жетпеген сүйүүнү өткөрүп, мунун негизинде түбөлүк жарына тийиштүү боло турчу сапаттардын моделин түзүп чыгат.

Дарыгерлер эртең менен сүйүктүүсүн күнүгө өөп туруп үйдөн чыгып жүргөн эркектин өмүрү узунураак болорун айтышкан. Аялын каарып-кууруп, жагымдуу мамиле жасабастан, таң атпай уруш чыгарып алып жумушка жөнөгөн эркекке салыштырмалуу аялын күнүгө өөп, жакшы сөз арнап чыккан эркектин өмүрү орто эсеп менен 5 жылга узунураак болот дешет.

Бирин-бири сүйгөн түгөйлөрдүн өбүшүү учурунда эки жүрөк бир ритмде согорун окумуштуулар аныкташкан. Ошондой эле жүрөктөрдүн согуусу 3 эсеге ылдамдаары белгилүү болгон.

Окумушуулар изилдегендей, адамдын өткөөл курактагы алгачкы сүйүүсү 1,5 айдан 4 айга чейин гана созулат. Мындан соң сезимдер өчүп калуусу оңой.