(Башталышы өткөн санда)

ЖЫЛДЫН КЫЗМАТТАН БОШОТУУЛАРЫ
Акыйкатчы Турсунбек Акун Азиз Батукаевдин мөөнөтүнөн мурда чыгарылышына байланышту кызматтан бошотулду. Бирок ал «кресломду бербейм» деген аракетин катуу көрсөттү. Жогорку Кеңеш 27-июнда аны кызматтан алганына карабай нааразычылык акциясынын өзгөчө түрүн көрсөтүп, 16-сентябрдан 2-октябрга чейин күнү-түнү ачкачылык акциясын жарыялап, иш бөлмөсүн байырлап жатып алды. Турсунбек Акундун ордуна буга чейин адам укуктарын коргоо чөйрөсүндө аты чыга элек, КСДПнын шайлоо тизмесинде 57-орунда турган Бакыт Аманбаев келди.
Коррупция менен айыпталып убактылуу камалган депутат Ахматбек Келдибековду колдоп чыккан Оштогу митинг шаар мэринин милдетин аткаруучу Мелис Мырзакматовдун кызматтан алынуусуна себепчи болуп калды. 2-декабрда өткөн бул митингде элдин алдына чыгып сүйлөгөн шаар башчысы бийликке каршы жалындуу сөз сүйлөп, «Оштун кожоюнумун» деп, 5-декабрда өкмөт башчынын буйругу менен ээрден оодарылды.

ЖЫЛДЫН ЭЛ КҮТКӨН МЫЙЗАМДАРЫ
Турмуш шарттын айынан чет элге акча табуу максатында иштеп кеткен миллиондон ашуун мигранттарыбыздын расмий түрдө 570 миңге чукулу Орусияда. Алардын көпчүлүгү Орусиянын жарандыгын аргасыздан алып жатышат. Кыргызстандын экономикасына чоң салым кошуп, жылына
2 миллиард доллар акча которуп элди багып жаткан мына ушул мигранттардын көйгөйү быйыл парламентте каралды. Кош жарандыгы бар мигранттар жөнүндө 26-декабрда Жогорку Кеңеште мыйзам кабыл алынды. Ага ылайык, кош жарандыгы бар кыргызстандык жаран мекенине кайтып келсе, жер, үй, батир маселелери боюнча кыргызстандык жарандар менен бирдей укукта болот.
Өтө жогору коюлган пайыздык үстөктөрдүн кесепетинен турак жайынан айрылып, өз жанына кол салып жаткан мекендештерибиздин саны да бир топ. Бул маселени жөнгө салууда «Сүткорлук ишти чектөө жөнүндө» мыйзам долбоору Жогорку Кеңеште көтөрүлдү. Кабыл алынган бул мыйзамга ылайык, пайыздык үстөк чектелди.
«Мамлекетке чыккынчылык кылуу», «Коррупция», «Кызматтык абалынан кыянаттык менен пайдалануу» беренелери үчүн кылмыш иши 10 жылдан кийин жабылчу. Жогорку Кеңешке Өмүрбек Текебаев жогоруда аты аталган оор кылмыштардан жоопко тартуу мөөнөтүн алып салуу боюнча мыйзам долбоорун сунуштады. Эми аталган мыйзам кабыл алынып калса, мамлекетке оор зыян келтирген аткаминерлер убакытка шылтап жоопкерчиликтен кутулуп кете алышпайт.
Мындан сырткары «саясий кызматтагы адамдардын компанияларын мамлекеттик тендерлерге катыштырбоо» мыйзам долбоору депутат Дастан Бекешев тарабынан демилгеленип, коррупциялык иштерге бөгөт коюуга багытталган мыйзам кабыл алынды.

ЖЫЛДЫН БИРИГҮҮЛӨРҮ ЖАНА БӨЛҮНҮҮЛӨРҮ
5-февралда өлкө башчысы депутаттардын фракциядан чыгып, депутаттык топторго жана коалициялык көпчүлүккө кошулуусуна жол берген мыйзамга кол коюп, күчүнө кирген мыйзам май айында алгачкы натыйжасын берди. Дегенибиз, парламенттин 15-майдагы жыйынында 3 депутаттык топ өздөрүн расмий түрдө жарыя кылышты. Анда «Республика» менен «Ата Журт» фракциялары ыдыраганы ачыкталды.
Биринчи топко «ата журтчулар» Хажимурат Коркмазов, Роман Шин жана Нарынбек Молдобаев кирип «Реформа үчүн» аттуу топ түзүшүп, аны Молдобаев жетектеди. Ал эми «Республика» фракциясынын депутаттары Тынчт­­­­ыкбек Шайназаров, Абдуллатип Режевалиев жана Мирлан Бакиров Бакыт Төрөбаев жетекчилик кылган «Өнүгүү» тобун курашты. «Республика» фракциясынан чыккан Канатбек Исаев «Ынтымак» аттуу топ түзүп, ага «Республика» фракциясынын депутаттары Шаршенбек Абдыкеримов, Эльмира Жумалиева жана «Ата Журт» фракциясынын депутаты Алмазбек Баатырбеков кирди. 7-декабрда Бакыт Төрөбаев жетектеген «Өнүгүү» жана Мелис Мырзакматов баштаган «Улуттар биримдиги» партиялары биригишкенин коомчулукка билдиришти.

ЖЫЛДЫН МИТИНГДЕРИ
«Кумтөр» быйылкы жылы көптөгөн митингдердин себепчиси болду. 27-майда башталган Жети-Өгүздүн Саруу айылындагы «Кумтөр» ишканасына бир нече талаптарды койгон митинг күчөп, 31-майда президенттин Саруу айылына өзгөчө кырдаал жарыялоосу менен коштолду. Бул митинг айлап созулуп, 7-октябрдагы акцияда облустагы өкмөттүн атайын өкүлү Э.Каптагаевди аянтка келген 30дай атчандар унаалардын бирине салып, сыртка чыгарбай барымтага алышты.
31-майда Жалал-Абадда өткөн митинг «ата журтчу» үч депутатты бошотуу, Жети-Өгүздө «Кумтөргө» байланыштуу митингге тилектештик билдирүү максатын көздөп, аягы күтүлбөгөн окуя менен коштолду. Митингчилер облус жетекчиси Ж.Төрөмаматовду обладминистрациядан кууп чыгышып, Медер Үсөнов аттуу «ата журтчу» өзүн «элдик губернатормун» деп жарыя кылды. Бул иш боюнча Ш.Ташиев, М.Үсөнов, Ж.Токторбаев, А.Сыргабаев, А.Жумашев жана А.Сулаймановго «Бийликти күч менен тартып алган жана баш аламандык уюштурган» деген айып менен кылмыш иши козголуп, 4 жылдан 6 жылга чейин шарттуу түрдө соттолушту.

Гүлмайрам Сабырбекова
politika@super.kg